انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
برنامهریزی تخصیص بهینه منابع آب در سطح حوضه آبریز با استفاده از تلفیق مدل شبیهسازی MODSIM و الگوریتم بهینهسازی فاخته (COA)
1
16
FA
احسان
محسنی زاده
دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی
mohsenizadeh@sbu.ac.ir
مجتبی
شوریان
0000-0002-4099-9758
استادیار، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی
m_shourian@sbu.ac.ir
تخصیص منابع آب با اطمینانپذیری مطلوب و رعایت اولویتهای تخصیص به نیازهای آبی نیازمند مدیریت یکپارچه حوضه آبریز (Integrated River Basin Management) میباشد. با توجه به پیچیدگیهای این موضوع، استفاده از مدلهای برنامهریزی منابع آب در سالهای اخیر بسیار کارگشا بوده است. در این راستا در تحقیق حاضر، مسأله بهرهبرداری بهینه از منابع آب حوضه آبریز گرگانرود با استفاده از تلفیق مدل MODSIM بعنوان مدل شبیهساز و الگوریتم بهینهسازی فاخته (Cuckoo Optimization Algorithm) بعنوان الگوریتم بهینهساز و توسعه مدل COA-MODSIM مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. تابع هدف مسأله در یک حالت حداکثر سازی حجم تأمین نیازها و در حالتی دیگر حداکثر سازی اعتمادپذیری تأمین و متغیرهای تصمیم مقادیر رهاسازی از مخازن موجود در حوضه گرگانرود (سدهای بوستان، گلستان و وشمگیر) میباشند. نتایج بدست آمده حاکی از عملکرد قابل قبول رویکرد شبیهسازی- بهینهسازی مورد استفاده در تحقیق برای حل مسأله برنامهریزی تخصیص بهینه منابع آب در سطح حوضه آبریز میباشد. بررسیها نشان میدهند که درشرایط رویکرد شبیهسازی- بهینهسازی نسبت به شبیهسازی وضع موجود، میزان تامین نیازهای آبی حوضه با لحاظ جریانهای آب برگشتی در حدود 36 % افزایش و جریان خروجی از حوضه در حدود 24% کاهش مییابد. این نتایج بیانگر اهمیت اتخاذ سیاستهای بهرهبرداری بهینه از مخازن سیستم به منظور افزایش میزان تأمین نیازهای آبی و کاهش اتلاف منابع آبی در سطح حوضه آبریز میباشد.
برنامهریزی منابع آب,تخصیص بهینه,حوضه آبریز,Cuckoo Optimization Algorithm,MODSIM
https://www.iwrr.ir/article_46032.html
https://www.iwrr.ir/article_46032_cac33baeaaa01a54445afb012f6bc568.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
تحلیل روانشناسی محیطزیستی رفتار مشارکتگرایانه کشاورزان در حفاظت از آب
17
27
FA
ناصر
ولیزاده
دانشآموخته کارشناسیارشد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
naservalizadeh7@gmail.com
مسعود
بیژنی
0000-0003-2659-6386
استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، داشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
mbijani@modares.ac.ir
عنایت
عباسی
استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
enayatabbasi@gmail.com
یکی از راهکارهای خروج از بحران آب "توأم ساختن راهکارهای فناورانه با راهبرهای اجتماعی ـ رفتاری" است تا به این واسطه، تغییرات زیربنایی در راستای حفاظت منابع آب در افراد جامعه ایجاد شود. بر این اساس، هدف این پژوهش، تحلیل روانشناسی محیطزیستی از رفتار مشارکتگرایانه کشاورزان در حفاظت از آب بود. این مطالعه از نوع پژوهشهای "کاربردی" و "توصیفی ـ همبستگی" است. ابزار پژوهش، پرسشنامهای بود که روایی آن با استفاده از نظرات پانلی از متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی و کارشناسان آب و پایایی با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ (90/0≥α≥75/0) مورد تأیید قرار گرفت. جامعهی آماری، شامل 23750 نفر از کشاورزان جنوب حوزه آبریز دریاچه ارومیه بود که 378 نفر از آنها با استفاده از جدول کرجسی و مورگان با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای با انتساب متناسب انتخاب شدند. یافتههای تحلیل رگرسیونی نشان دادند که کشاورزان دارای ارزشهای فردگرایانه، رفتارهای مشارکتگرایانه کمتری نسبت به کشاورزان دارای ارزشهای جمعگرایانه در راستای حفاظت از منابع آب از خود نشان میدهند. فزون بر این، این دو متغیر توانستند، 5/32 درصد از تغییرات رفتار حفاظت آب مشارکتگرایانه را پیشبینی کنند. نتایج حاصل از آزمون t هم نمایانگر آن بود که میان دو گروه از کشاورزانی که در کلاسهای آموزشی مرتبط با موضوع آب شرکت کرده بودند و آنهایی که در چنین کلاسهای شرکت نکرده بودند، از لحاظ رفتار حفاظت از آب مشارکتگرایانه تفاوت معنیدار وجود دارد.
"رفتار مشارکتگرایانه","حفاظت آب","روانشناسی محیطزیست","کشاورزان","جنوب حوزه آبریز دریاچه ارومیه"
https://www.iwrr.ir/article_46075.html
https://www.iwrr.ir/article_46075_af9b2ab6fa7885984adf4a07de6b2953.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
کاربست مدل های همادی آمریکای شمالی در پیش بینی فصلی بارش گستره ی ایران
28
38
FA
حسین
نجفی
کاندیدای دکتری /مهندسی منابع آب، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران
husain.najafi@ut.ac.ir
علیرضا
مساح بوانی
دانشیار /گروه آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران
armassah@yahoo.com
پرویز
ایران نژاد
دانشیار /گروه فیزیک فضا، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
piran@ut.ac.ir
اندرو
رابرتسون
مدیر گروه اقلیم/ مؤسسه پژوهش های بین المللی برای اقلیم و جامعه، مؤسسه زمین، دانشگاه کلمبیا، پلسیدز، ایالات متحده آمریکا
awr@iri.columbia.edu
ارزیابی برونداد مدلهای گردش کلی جفتشده جو-اقیانوس در پیشبینی متغیرهای اقلیمی توجه جهانی با بهخود جلب کرده است. در کشور ایران نیز در صورت مشخص شدن مهارت مناسب سامانههای پیشبینی فصلی دینامیکی اقلیمی در یک دوره بلندمدت (بازپیشبینی) میتوان از پیشبینیهای فصلی بهنگام در کمک به تصمیمسازان در برنامهریزی با پیشدیدهای فصلی و ماهانه استفاده نمود. تعیین مهارت مدلهای دینامیکی باید برای فصول هدف و وابسته به پیشدید و شرایط آغازین مورد ارزیابی قرار گیرد. در این پژوهش، برونداد 8 سامانه پیشبینی فصلی از پروژه مدلهای همادی چندگانه آمریکای شمالی متشکل از 102 عضو همادی برای کشور ایران مورد ارزیابی قرار گرفته است. این تحلیل برای نیمه اول سال آبی که بیشترین سهم بارش در اکثر مناطق محدوده مورد مطالعه را بهخود اختصاص میدهد، انجام شده است. بدینمنظور همبستگی بیهنجاریهای بارش برونداد مدلهای همادی آمریکای شمالی با اطلاعات برآوردشده سنجش از دور بر اساس شبکه عصبی مصنوعی برای دادههای رکورد اقلیمی بارش (PERSIANN-CDR) برای سه فصل، در سه پیشدید با آغازگریهای مختلف مورد ارزیابی گرفت. همچنین، اریبی برونداد مدلهای آمریکای شمالی برای دوره 1983-2013 محاسبه شد. نتایج نشان میدهد که همبستگی میان بی-هنجاریهای بارش مدلهای آمریکای شمالی با دادههای بارش برآوردشده (مشاهداتی) در اکثر مناطق کشور ایران بالا است. مشخص شد در اکثر سلولهای واقع در کشور ایران، اریبی مدلهای ارزیابی شده بین 1 تا 1- میلیمتر در روز است. نتایج این پژوهش، ضرورت توسعه همادی مدلهای چندگانه برای تصحیح خطای سامانمند، مقیاسکاهی و تولید پیشبینیهای احتمالاتی را در پیشبینی بارش حوزههای آبریز درجه 2 کشور ایران نشان میدهد.
سامانه های پیش بینی فصلی,مدل های همادی آمریکای شمالی,ارزیابی مدل های گردش کلی جفت شده جو اقیانوس,پیش بینی فصلی بارش,کشور ایران
https://www.iwrr.ir/article_46528.html
https://www.iwrr.ir/article_46528_93ac199e0881103e782ba6d0d2ab44cf.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
بررسی روش های تعیین حریم حفاظتی با استفاده از مدل تحلیلی WhAEM2000 در چاه های شرب آبخوان دامنه-داران
39
50
FA
جهانگیر
عابدی کوپایی
0000-0002-0316-1366
استاد/ گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
koupai@cc.iut.ac.ir
نسترن
زمانی
دانش آموخته کارشناسی ارشد /مهندسی منابع آب، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
nst_zamani@yahoo.com
مصطفی
گودرزی
استادیار /بخش فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران
goodarzimustafa@gmail.com
سمیرا
اخوان
استادیار /گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
akhavan_samira@yahoo.com
در اغلب مناطق کشور قسمت قابل ملاحظهای از آب شرب به وسیله چاهها و از منابع آب زیرزمینی تامین میشود. منابع مورد استفاده برای تامین آب شرب شهرها همواره در معرض تهدید آلایندههای مختلف میباشند. حفاظت کیفی این منابع، امروزه از دغدغههای فکری متولیان تامین و توزیع آب شرب محسوب میشود. بنابراین محاسبه دقیق حریم حفاظتی دارای اهمیت بسیار است، زیرا اعمال حریم کوچکتر خطر آلودگی آب چاه را بالا برده و حریم بزرگتر اتلاف سرمایه را به دنبال خواهد داشت. در این مطالعه به کمک مدل WhAEM2000 با روشهای مختلف به تعیین حریم حفاظتی چاههای شرب آبخوان دامنه-داران در استان اصفهان پرداخته شد. نتایج نشان داد روش المان تحلیلی محدودهای محافظه کارانهتر از روش شعاع ثابت محاسبه شده ارائه میدهد، به این ترتیب میتوان سه ناحیه حفاظتی فوری، اجباری و حمایتی چاههای این منطقه را با این روش و به ترتیب با سه زمان انتقال 2، 5 و 10 سال تعیین نمود. بر این اساس حریم حفاظت اجباری برای چاههای شرب این منطقه از 15 هکتار برای چاه شماره 2 دامنه تا 25 هکتار برای چاه شماره 1 و2 داران در جهت جریان آب زیرزمینی، متغیر بود.
چاه شرب,حریم حفاظتی,روش تحلیلی,روش حجمی,حفاظت اجباری
https://www.iwrr.ir/article_46540.html
https://www.iwrr.ir/article_46540_bfd1c917934b47f6552e47424b521ef9.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
بررسی اثر زیستپالایی آببندانها بر نیتروژن و فسفر ورودی (مطالعه موردی)
51
63
FA
راهب
ماهفروزی
دانشجوی دکتری/ آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
raheb.mah@gmail.com
علی
شاهنظری
0000-0003-1135-8174
دانشیار /گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
aliponh@yahoo.com
آببندانها، تالابهای مصنوعی هستند که از خاکبرداری یک محدوده و ایجاد دیواره خاکی دور این محدوده پدید میآیند و سهم قابل توجهی در آبیاری اراضی کشاورزی استان مازندران دارند. در نظر گرفتن آببندان به عنوان نوعی از تالابهای مصنوعی، این سوال را بوجود میآورد که آیا همانند انواع تالابهای مصنوعی، قادر به پالایش زیستی آلایندههای ورودی هستند؟ در این مطالعه به مدت نه ماه از آذر 1391 تا مرداد 1392 و با فواصل ماهانه، از آب ورودی و خروجی سه آببندان لَلِمرز و نوبور با کاربری پرورش ماهی و سَرآببندان واقع در شمال شهرستان ساری، جمعاً تعداد 54 نمونه آب برداشته شد. دما و pH نمونهها در محل و غلظت پارامترهای نیترات، نیتریت، آمونیم و فسفر کل نمونهها در آزمایشگاه با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازهگیری و مقدار نیتروژن کل از جمع جبری دادهها محاسبه شد. نتایج نشان داد تنها تفاوت معنیداری (0.016=P) بین میانگین غلظت فسفر کل ورودی (ppm 0.083) و خروجی (0.016 ppm) سرآببندان وجود دارد و پرورش ماهی نیز اثر پالاینده یا آلایندهای به صورت معنیدار بر غلظت خروجی پارامترها (0.05 =α) نداشت.
نیترات,پرورش ماهی,تالاب مصنوعی,راندمان
https://www.iwrr.ir/article_46527.html
https://www.iwrr.ir/article_46527_058bd94cab1dd8e12f4d19ad8a866142.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
مدلسازی شوری اولیه منابع آب با استفاده از یک مدل نیمهتوزیعی هیدرولوژیکی
64
74
FA
مجید
رضایی
دانشجوی کارشناسی ارشد /دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران
majidrezai1990@gmail.com
حسین
علیزاده
0000-0002-9798-3562
استادیار /دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران
alizadeh@iust.ac.ir
مجید
احتیاط
استادیار /دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه اردکان
majidehtiat@gmail.com
رودخانه حله واقع در جنوب کشور در سالهای اخیر با چالشهای متعددی در زمینه مدیریت آب و بطور خاص شوری مواجه بوده است. یکی از دلایل عمده شور شدن آب این رودخانه با حرکت از بالادست به پاییندست، شوری اولیه تحت تاثیر وجود سازندهای زمینشناختی شور و گنبدهای نمکی در سطح حوضه است. با این توجه در این تحقیق یک ابزار تحلیلی برای مدل-سازی شوری منابع آب در سطح حوضه آبریز رودخانه توسعه داده میشود و برای مدلسازی شوری اولیه در یکی از زیرحوضههای رودخانه حله بکار میرود. مدل مذکور از دو جزء بهم مرتبط بیلان آب و بیلان نمک تشکیل شده که برای بیلان آب از مدل شبیهسازی SWAT، که نسخه اصلی آن قادر به مدلسازی شوری منابع آب نیست، بهره برده و جزء بیلان نمک آن با استفاده از یک محیط برنامهنویسی خارجیتوسعه مییابد. سپس برای واسنجی مدل توسعه یافته، الگوریتم SUFI2 مورد استفاده قرار میگیرد. بر اساس نتایج واسنجی مدل بیلان آب- نمک بر اساس مشاهدات مربوط به سالهای 1995 تا 2000 از کمیتهای آبدهی و شوری (TDS) رودخانه در ایستگاه هیدرومتری شکستیان واقع بر رودخانه شور به صورت مقادیر R2 و NS به ترتیب برابر 76/0و 73/0 برای آبدهی و 63/0و 56/0 برای TDS و همچنین نتایج اعتبارسنجی مبتنی بر مشاهدات مربوط به دوره 2001 تا 2003 به صورت مقادیر R2 و NS به ترتیب برابر با 81/0 و 71/0 برای آبدهی و 81/0 و 65/0 برای TDS، عملکرد مناسب مدل بیلان آب- نمک در شبیهسازی توامان آبدهی و شوری رودخانه قابل مشاهده است.
مدل هیدرولوژیکی نیمهتوزیعی,SWAT,شوری اولیه,SUFI2
https://www.iwrr.ir/article_46705.html
https://www.iwrr.ir/article_46705_0ac898a4ba2a5d02aba1414aa809203e.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
بررسی اثرات تغییراقلیم بر سیستمهای منابع آب و کشاورزی در چارچوب ارزیابی ریسک منطقهای ( مطالعه موردی:حوضه دریاچه زریبار)
75
88
FA
زهرا
فرمانبر
دانشجوی کارشناسی ارشد /مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
z.farmanbar@modares.ac.ir
مجید
دلاور
ستادیار /گروه مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
m.delavar@modares.ac.ir
سمیه
ایمانی امیرآباد
0000-0002-8831-5634
دانش آموخته کارشناسی ارشد/ مهندسی منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
somaye.imani@gmail.com
پدیده تغییراقلیم و پیشبینی اثرات آن بر کره زمین بهمنظور کاهش آسیبپذیری و مقابله با آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. از جمله موضوعات مهم در مطالعات تغییراقلیم عدمقطعیت عمیق این پدیده و تحلیل چشم انداز آتی متغیرها در این شرایط است. در این مطالعه تلاش گردید با استفاده از روش ارزیابی ریسک منطقهای (RRA) به بررسی جامع شرایط حوضههای آبریز در شرایط عدمقطعیت پرداخته شود. بدین منظور حوضه دریاچه زریبار به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب گردید. در این راستا از مدل واسنجی شده SWAT برای شبیهسازی حوضه در شرایط تغییراقلیم استفاده گردید. برای تحلیل اثرات تغییراقلیم خروجیهای ریز مقیاس شده سناریوهای RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 از 9 مدل GCM در دوره مبنا (2005-1976) و سه دوره پیشبینی (2040-2011، 2070-2041 و 2100-2071) جهت پیشبینی اثرات تغییراقلیم در حوضه به مدل وارد گردید. نتایج حاصل از بررسی خروجیها نشان میدهد که مقدار میانگین سالانه دما در دوره اول 3/0، در دوره دوم 6/0 و دوره سوم 1 درجه سلسیوس افزایش خواهد یافت. همچنین میانگین سالانه بارش در منطقه در سه دوره بهترتیب 5/38، 66 و 1/87 میلیمتر افزایش خواهد یافت. بررسی اثرات تغییراقلیم بر گیرندههای خطر در حوضه زریبار در چارچوب ارزیابی ریسک منطقهای نشان دهنده این است که عملکرد محصولات کشاورزی و تغذیه آبخوان در معرض بیشترین آسیب ناشی از این پدیده هستند. گندم دیم در میان محصولات کشت شده در منطقه بیشترین حساسیت را نسبت به تغییرات پیشبینی شده نشان داده است. این نتایج همگی لزوم بسترسازیهای مناسب در منطقه جهت سازگاری با اثرات تغییراقلیم را تاکید میکند.
تغییراقلیم,ارزیابی ریسک منطقه ای,دریاچه زریبار,SWAT
https://www.iwrr.ir/article_46844.html
https://www.iwrr.ir/article_46844_667189dd9183fcd970cb3536820c6a84.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
ارزیابی آسیب پذیری آب زیرزمینی آبخوان دشت کردکندی- دوزدوزان با استفاده از مدل دراستیک واسنجی شده
89
99
FA
اصغر
اصغری مقدم
استاد /گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
moghaddam@tabrizu.ac.ir
شهلا
سلطانی
کارشناسی ارشد /هیدروژئولوژی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
sh.soltani.d@gmail.com
رحیم
برزگر
دانشجوی دکتری /هیدروژئولوژی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
rm.barzegar@yahoo.com
نعیمه
کاظمیان
کارشناس /آزمایشگاه کنترل کیفی آب استان آذربایجانشرقی، تبریز، ایران
naimeh_kazemian@yahoo.com
با توجه به این که عمده کاربری اراضی در دشت کردکندی- دوزدوزان به کشاورزی اختصاص یافته است، احتمال آلودگی آبخوان به وسیله آبهای برگشتی آغشته به کودهای شیمیایی و همچنین فاضلاب شهری و روستایی بسیار بالا میباشد. بنابراین ارزیابی آسیبپذیری آبخوان برای مدیریت کاربری اراضی و جلوگیری از آلودگی آبهای زیرزمینی امری ضروری به نظر میرسد. هدف اصلی از این مطالعه، تهیه نقشه آسیبپذیری منطقه به روش دراستیک و سپس واسنجی مدل دراستیک با استفاده از دادههای نیترات به منظور بهبود این روش میباشد. بنابراین عوامل مؤثر بر آسیبپذیری آب زیرزمینی شامل عمق آب زیرزمینی، تغذیه خالص، جنس محیط آبخوان، محیط خاک، شیب توپوگرافی، مواد تشکیلدهنده ناحیه غیراشباع و هدایت هیدرولیکی با فرمت رستر در محیط نرم افزاری GIS تهیه شدند. جهت صحتسنجی و واسنجی مدل دراستیک از دو مجموعه داده نیترات استفاده شد. نتایج نشان داد که با تصحیح وزن لایهها، ضریب تبیین بین غلظت نیترات و آسیبپذیری مربوطه از 6783/0 به 7903/0 افزایش یافته است. براساس نقشه آسیبپذیری دراستیک واسنجی شده، میزان شاخص آسیبپذیری بین 56/66 تا 89/148 برآورد شد. افزایش همبستگی غلظت نیترات با نقشه آسیبپذیری دراستیک واسنجی شده در مقایسه با دراستیک اولیه، صحت فرایند واسنجی را تأیید کرد.
آسیب پذیری آب زیرزمینی,دراستیک,دشت کردکندی- دوزدوزان,واسنجی
https://www.iwrr.ir/article_46841.html
https://www.iwrr.ir/article_46841_a8bba6b3157c5a87bb91de084f063764.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
ازریابی و رتبه دهی ریسک های مشارکت های عمومی _خصوصی پروژه های تامین آب با استفاده از روش های FMEA و Fuzyy Synthetic Evaluation :مطالعه موردی استان قم
100
117
FA
جلال
رضائی نور
دانشیار /گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه قم
j.rezaee@qom.ac.ir
محمد
موسوی صالح
دانشجوی کارشناسی ارشد/ گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه قم
m.mousavisaleh@stu.qom.ac.ir
غالبا بودجه عمومی برای برای ساخت زیربناها، ساختمان ها و تأسیسات اقتصادی و اجتماعی مورد نیاز کشور کفایت نمی کند. دولت با ارائه پروژه های عمومی _خصوصی از سرمایه بخش خصوصی برای پیشبرد و تکمیل زیر ساخت های مورد نیاز استفاده می کند. در این پژوهش ما به ارزیابی و رتبه دهی ریسک های مشارکت های عمومی _خصوصی پروژه های تامین آب ایران پرداخته ایم . در ابتدا با توجه با ادبیات موضوع و تحقیقات انجام شده در داخل و خارج از کشور ، 39 عامل ریسک معرفی شدند. سپس با استفاده از روش FMEA ، اعداد اولویت ریسک آنها بدست آمد.پس از نرمال سازی 22 عامل به عنوان ریسک های بحرانی در نظر گرفته و در چهار زیر گروه تجربی ، حقوقی ،مالی و تکنیکی/فنی طبقه بندی شدند. پس از بررسی و محاسبه سطح کلی ریسک در هر زیر گروه با استفاده از روش Fuzyy Synthetic Evaluation ، زیر گروه تجربی به عنوان بحرانی ترین زیر گروه و به ترتیب زیر گروه های مالی ، حقوقی و تکنیکی/ فنی در اولویت های بعدی قرار گرفتند . سطح ریسک کل مشارکت های عمومی _خصوصی پروژه های آب در استان قم 6.19 بدست آمد که نشانگر سطح بالا و زیاد ریسک این پروژه ها در استان است.
: مشارکت های عمومی _خصوصی,پروژه های تامین آب,ارزیابی ریسک,FMEA و Fuzyy Synthetic Evaluation
https://www.iwrr.ir/article_46887.html
https://www.iwrr.ir/article_46887_7fe7fe143b45daab5564124566eaef3b.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
مدل شبکه های بیزین برای بررسی تأثیر بارش پیشین بر پیش بینی وقوع سیلاب واریزهای در ناحیه البرز ایران
118
131
FA
میترا
تنهاپور
دانشجوی کارشناسی ارشد /سازه های آبی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
mitratanhapour@ut.ac.ir
محمد ابراهیم
بنی حبیب
دانشیار /گروه مهندسی آبیاری زهکشی، دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان
banihabib@ut.ac.ir
عباس
روزبهانی
استادیار/گروه مهندسی آبیاری زهکشی، دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان
roozbahany@ut.ac.ir
تحلیل خطر سیلاب واریزهای، به علت پیچیدگی و عدم قطعیت عوامل مختلف مربوط به آن، یک موضوع چالش برانگیز است. در تحقیق حاضر، اثر بارش پیشین بر رخداد سیلاب واریزهای با استفاده از مدل بیزین در ناحیه البرز ایران ارزیابی شده است. در این مدل از متوسط ارتفاع، شیب حوضه، مساحت، بارش فعلی، بارش پیشین (به مدت 3 روز قبل از وقوع سیلاب واریزهای) و دبی جریان 1 روز قبل، استفاده شده است. 6 سناریو شامل مقدار بارش پیشین 3 روز قبل به صورت مجزا، بارش پیشین 2 روز قبل به صورت مجزا، بارش پیشین 1 روز قبل، مقدار تجمعی بارش پیشین 3 روز قبل، مقدار تجمعی بارش پیشین 2 روز قبل و حذف اثر بارش پیشین در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد، دقت مدل در حالت بارش پیشین مجزا، 13 درصد نسبت به حالت بارش پیشین تجمعی بیشتر است و بالاترین دقت مدل به ازای سناریو بارش پیشین 3 روز قبل به صورت مجزا، معادل 91 درصد برآورد شد. همچنین، حذف اثر هر یک از بارش پیشین از ورودی مدل باعث افت عملکرد آن میشود. مدل پیشنهادی این تحقیق، قادر به ارائه نتایج قابل اعتماد برای سیستمهای هشدار خطر سیلاب واریزهای در حوضه های آبریز میباشد.
بارش پیشین,سیلاب واریزهای,عدم قطعیت,مدل بیزین
https://www.iwrr.ir/article_46886.html
https://www.iwrr.ir/article_46886_8d0888d357342de2bb4f5f9e204f07e6.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
توسعه منحنی فرمان انعطافپذیر با رویکرد فازی در بهرهبرداری از مخزن
132
143
FA
سارا
حق بین
کارشناسارشد /مهندسی عمران- آب، دانشکده مهندسی عمران آب و محیطزیست- دانشگاه شهید بهشتی
haghbin.s@gmail.com
سعید
علیمحمدی
دانشیار /دانشکده مهندسی عمران، آب و محیطزیست- دانشگاه شهید بهشتی
saeed.alimohammadi@gmail.com
هدف از انجام این پژوهش، ایجاد خاصیت انعطافپذیری در مدل آبدهی (Yield Model) به منظور وارد کردن عدم قطعیت هیدرولوژیکی و در نتیجه بهبود عملکرد سیستم میباشد. بدین منظور با ایجاد سریهای زمانی مصنوعی و استفاده از مفهوم تابع عضویت فازی، یک باند منحنی فرمان در مدل آبدهی فازی حاصل شده است. برای ارزیابی منحنی فرمان توسعه یافته، سریهای زمانی دیگری تولید شدند و با شبیهسازی سیستم مخزن برای تأمین نیازهای پاییندست بر مبنای مدلهای آبدهی کلاسیک و فازی نتایج به دست آمده مقایسه گردیدهاند. برای ارزیابی نتایج مدلها از معیارهای ارزیابی کارایی سیستم استفاده شده است. نتایج استفاده از مدل ارائه شده برای سیستم تک مخزنی سد کرج در پنجاه شبیهسازی نشان میدهد که در مدل آبدهی کلاسیک و فازی اعتمادپذیری نیاز با اولویت نخست با یکدیگر برابر و به طور متوسط به میزان98 درصد است. بعلاوه برای نیاز با اولویت دوم، این معیار در مدل کلاسیک دارای متوسط 82 درصد بوده و در مدل فازی 55 درصد میگردد. برای نیاز با اولویت سوم، متوسط اعتمادپذیری مدل کلاسیک 48 درصد بوده و در مدل فازی 31 درصد میباشد. تغییرات برگشتپذیری نیز کمابیش مانند اعتمادپذیری است. آسیبپذیری برای نیاز با اولویت نخست، در مدل کلاسیک دارای متوسط 28 درصد و در مدل فازی 22 درصد. بعلاوه برای نیاز با اولویت دوم، مدل کلاسیک دارای متوسط 98 درصد و مدل فازی به میزان 45 درصد میباشد. برای نیاز با اولویت سوم، این معیار در مدل کلاسیک برای همه دورههای شبیهسازی برابر 100 درصد بوده ولی در مدل فازی 82 درصد میباشد.
مدل آبدهی,منحنی فرمان,رویکرد فازی,بهینهسازی
https://www.iwrr.ir/article_47228.html
https://www.iwrr.ir/article_47228_b8202bf472fa455c2da302de9468c287.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
بهینه سازی چندهدفه عمق نصب زهکش بر مبنای تقسیم عادلانه منافع آثار کوتاه مدت در مقابل آثار بلند مدت زیست محیطی
144
153
FA
فائزه
حاجی رجبی
دانشآموخته کارشناسی ارشد/ گروه مهندسی علوم و مهندسی آب، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
faeze_hajirajabi@yahoo.com
حامد
مازندرانی زاده
0000-0003-2727-9577
استادیار /گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
mazandaranizadeh@eng.ikiu.ac.ir
احداث سیستم زهکشی بهمنظور اصلاح خاکهای شور و حفاظت از اراضی در مقابل شوری مجدد در خاکهای جنوب خوزستان ضروری است. شبکههای زهکشی موجب کنترل شوری و احیای اراضی میشوند. اما اثرات ناخواسته زیستمحیطی که به همراه دارند، در سالهای اخیر تبدیل به چالشی بزرگ در مناطق دارای شبکههای زهکشی شده است. اثرات زیست محیطی بهره برداری را می توان به دو بخش اثرات کوتاه مدت ناشی از آبشویی اولیه و اثرات دراز مدت تقسیم نمود. بر اساس پروفیل توزیع شوری در خاک، اهداف کوتاه مدت و دراز مدت زیست محیطی در تعارض با یکدیگر می باشند به گونه ای که کاهش نمک تخلیه شده به محیطزیست در اثر آبشویی اولیه باعث باقی ماندن نمک و افزایش نمک تخلیه شده به محیط زیست در دوران بهره برداری خواهد شد، در این تحقیق تقابل آثار کوتاهمدت و بلندمدت زیستمحیطی به منظور تعیین پارامترهای بهینه طراحی زهکش مورد توجه قرار گرفته است. به این منظور از مدل بهینه سازی چند هدفه بازپخت فلزات و همچنین از مدلهای تقسیم عادلانه منافع برای انتخاب نقطه بهینه نهایی از میان نقاط بهینه خروجی مدل بهینه سازی چند هدفه استفاده شده است. به منظور ارزیابی توانایی مدل ارائه شده، اطلاعات شرکت کشت و صنعت سلمان فارسی به عنوان مطالعه موردی استفاده شد. نتایج مدل بهینه سازی نشان می دهد عمق بهینه نصب از 1/1 تا 7/2 متر متغیر است، در حالی که محدوده تغییرات عمق بهینه نصب در صورت استفاده از مدلهای تقسیم عادلانه منافع به بازه 45/1 تا 2 متر کاهش می یابد
AMOSA,بهینه سازی چند هدفه بازپخت فلزات,کنترل شوری,تعارض منافع,روش نش
https://www.iwrr.ir/article_48027.html
https://www.iwrr.ir/article_48027_20620a3d7465432b21aaa01026b72e14.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
اثرات اضافه برداشت و خشکسالی های اخیر بر کیفیت و کمیت آبخوان دشت ساوه
154
160
FA
زهرا
پاک
دانش آموخته کارشناسی ارشد /آبیاری و زهکشی، دانشگاه اراک
zahrap_88@yahoo.com
سید اسد الله
محسنی موحد
استادیار/ گروه مهندسی آب، دانشگاه اراک
movahed244@yahoo.com
هدف از این پژوهش بررسی خشکسالی و تغییرات کمی و کیفی آب زیرزمینی دشت ساوه است. از بین آمار بارش ماهانه ایستگاه های موجود دشت ساوه 7 ایستگاه انتخاب شدند. خشکسالی ها در این پژوهش در مقیاس های 3، 6، 9، 12 ماهه برای شاخص های CZI، ZSI،MCZI ،SPI به کمک نرم افزار DIP بررسی شد. مقدار افت سطح آب زیرزمینی در آبخوان دشت ساوه طی حدود 22 سال (92-1370) حدودا برابر 31/86 متر بوده است. آمار چاه ها طی 2 دوره 10 ساله (1380-1370 و 1390-1380) بررسی شد. با دو دوره آماری 5 ساله می توان نتیجه گرفت که در سال های 75-70 نمودار دارای رگرسیون بالایی است و روند افت در 5 سال اول خیلی کند اما در 5 سال دوم شیب تند شده است و در دهه 80 تا 90 با همان شیب یا کمی تندتر ادامه می یابد که به دلیل حفر چاه های غیرمجاز و برداشت بی رویه است. در بررسی کیفی آب زیرزمینی با استفاده از نرم افزار AqQa، دیاگرام پایپر نشان دهنده رخساره کلسیکی بوده و نمودار دیورف بیانگر افزایش ناگهانی میزان کل مواد جامد محلول و نزدیک به تیپ بی کربناته است که می تواند به دلیل تشکیلات سازند مربوطه و یا نشت از آبخوان نیمه محصور محتمل زیرین یا اختلاط با منبع دیگری باشد که مستلزم بررسی های بیشتری است.
افت آب زیرزمینی,برداشت بی رویه,کیفیت آب زیرزمینی,خشکسالی
https://www.iwrr.ir/article_44112.html
https://www.iwrr.ir/article_44112_33380d05f0a7ad35684e619f007571de.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
بررسی غلظت نیترات و نیتریت در آب زیرزمینی مناطق شهری و کشاورزی در دشت اسدآباد
161
167
FA
عیسی
سلگی
استادیار/ گروه محیطزیست، دانشکده منابعطبیعی و محیطزیست، دانشگاه ملایر، همدان، ایران
e.solgi@yahoo.com
بلال
اروجی
دانشجوی دکتری /محیطزیست، گروه محیطزیست، دانشکده منابعطبیعی و محیطزیست، دانشگاه ملایر، همدان، ایران
balaloroji@yahoo.com
بررسی پارامترهای کیفی آبهای زیرزمینی در شناخت وضعیت کیفی آبخوان، منابع آلودهکننده و تعیین مناسبترین راهکارهای مدیریتی از اهمیت ویژهای برخوردار است. با توجه به نقش فاضلاب و فعالیتهای کشاورزی در آلودگی منابع آب زیرزمینی و از جمله ترکیبات نیترات و نیتریت از 22 نقطه از دشت اسدآباد در نواحی شهری، اراضی کشاورزی نزدیک به مناطق مسکونی و همچنین نواحی با تراکم فعالیتهای کشاورزی بالا، نمونهبرداری و آنالیز نمونهها طبق آخرین رهنمودها در کتاب استاندارد متد صورت گرفت. نتایج حاصل حاکی از آن است که میانگین غلظت نیترات و نیتریت در منطقه به ترتیب، 94/6±78/19 و 02/0±035/0 میلیگرم در لیتر می باشد که با در نظر گرفتن 33 و 097/0 میلیگرم در لیتر به ترتیب برای نیترات و نیتریت بهعنوان بیشترین مقدار غلظت، میتوان اعلام کرد که میزان آلایندگی کمتر از حد استاندارد بوده و این در حالی است که میزان نیترات در نواحی شهری و اطراف مناطق مسکونی به میزان 41/5±53/24 میلیگرم در لیتر میرسد که نشان از تأثیر فاضلاب شهری رها شده در این مناطق است. نقشه پهنهبندی تهیه شده از دو آنیون و تلفیق آنها و تشکیل یک لایه مشترک، به خوبی روند افزایش میزان غلظت دو آنیون را در منطقه در نواحی شهری و تراکم فعالیتهای کشاورزی مشخص کرد. از این رو با توجه به شرایط منطقه، لزوم اهتمام به موضوع افزایش آلودگی و اجرای طرحهای مدیریتی در راستای کنترل آلودگی در منابع آب زیرزمینی دشت، بیش از پیش احساس میشود.
کیفیت آب زیرزمینی,فاضلاب,نیترات,نیتریت
https://www.iwrr.ir/article_44111.html
https://www.iwrr.ir/article_44111_e72ca37edb63698e18b5af687ae56bde.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
برآورد سری زمانی آبدهی ایستا جهت برنامهریزی منابع آب در سطح حوضه آبریز (مطالعه موردی: حوضه آبریز کرخه)
168
173
FA
فرزانه
شاهرضا
دانش آموخته کارشناسی ارشد/ دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
farzaneh.shahreza1362@gmail.com
علی
مریدی
استادیار/ دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، پردیس فنی و مهندسی شهید عباسپور، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
moridi1978@gmail.com
سید سعید
موسوی ندوشنی
استادیار/ دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
mousavi1954@gmail.com
وقوع خشکسالیهای اخیر در کنار توسعه ناپایدار و کنترل نشده به ویژه افت شدید آبخوانها باعث شده تا ورودی به سدها کاهش چشمگیر داشته و بسیاری از سدهای ساخته شده در کشور ایران عملکرد برنامهریزی شده در زمان مطالعات را نداشته باشند. یکی از سدهای بسیار مهم که دچار افت شدید ورودی شده، سد کرخه می باشد. حوضه آبریز کرخه یکی از مهمترین حوضههای آبریز ایران است که سدهای متعددی در حال مطالعه و در دست ساخت در آن وجود دارند. از اینرو، برنامهریزی صحیح و دقیق با توجه به برداشتهای صورت گرفته طی سالهای اخیر و افت سطح آب زیرزمینی، ضروری بوده که مدنظر این مطالعات می باشد. <br />برای تعیین سیمای توسعه منابع آب حوضه آبریز کرخه، این حوضه در محیط MODSIM تحت سناریوهای مختلف شبیهسازی شده و نتایج حاصل از آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در حالتیکه ورودی مدل رواناب طبیعی باشد، نیازهای کلیه سدها به جز تعداد محدودی در سطح بالایی تأمین میشود. در شرایطی که ورودی مدل رواناب واقعی باشد در هیچ یک از سدهای مورد بررسی، نیازها تأمین نمیشود. در این حالت در راستای کاهش نیاز کشاورزی، کشت دوم در کلیه سدها حذف و افزایش نسبی در تأمین نیاز کشاورزی مشاهده گردید.
حوضه آبریز کرخه,طبیعیسازی جریان,شبکه عصبی مصنوعی,K- نزدیکترین همسایگی,MODSIM
https://www.iwrr.ir/article_45110.html
https://www.iwrr.ir/article_45110_9ad24ed579789c331980c50eac2cc071.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
ارزیابی کارایی روشهای مرسوم و رایانه ای در بازسازی سری زمانی دبی ماهانه ایستگاه های هیدرومتری
174
178
FA
حامد
نوذری
استادیار /گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
hamnozari@yahoo.com
فاطمه
توکلی
دانشجوی کارشناسی ارشد /مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
fatemetavakoli27@yahoo.com
عدم وجود آمار و اطلاعات کامل، نمیتواند مجوزی برای عدم مطالعه شرایط هیدرولوژیکی یک منطقه و پیشبینیهای درازمدت برای انجام یک پروژه آبی باشد. بنابراین پژوهشگران مختلف روشهایی از قبیل آنالیز نسبتها، فرگمنت و توماس فیرینگ را برای بازسازی دادههای ناقص دبی در ایستگاههای هیدرومتری به کار بردهاند. لذا در این پژوهش دقت روشهای مذکور با روشهای رایانهای از قبیل شبکه عصبی مصنوعی، هیبرید عصبی - موجکی و ماشین بردار پشتیبان مورد مقایسه و بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که روشهای رایانهای نسبت به سه روش دیگر از دقت بالاتری برخوردار هستند. مقایسه نتایج روشهای رایانهای نشان داد شبکه عصبی مصنوعی (98/0R^2=، 18/6 RMSE= و 476/0 SE= )، ماشین بردار پشتیبان (902/0R^2=، 074/6 RMSE= و486/0 SE=) و هیبرید عصبی- موجکی (889/0 R^2=، 96/6 RMSE= و54/0 SE=) به ترتیب در رتبههای اول تا سوم قرار دارند. اگرچه سه روش شبکه عصبی مصنوعی، ماشین بردار پشتیبان و هیبرید عصبی – موجکی تفاوت معنا داری در مقایسه با یکدیگر ندارند اما روش ماشین بردار پشتیبان با سهولت بیشتر و در زمان کمتری قادر به بازسازی بوده و از این جهت نسبت به سایر روشها ارجحیت دارد.
: بازسازی,داده گمشده,دبی ماهانه,ماشین بردار پشتیبان,هیبرید عصبی موجکی
https://www.iwrr.ir/article_45174.html
https://www.iwrr.ir/article_45174_2d9ffdf0d826447d2c3209c326e38722.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
پیش بینی بارش ماهانه با مدل درختی M5 و مقایسه آن با روشهای کلاسیک آماری )مطالعه موردی : ایستگاه سینوپتیک ارومیه(
179
183
FA
شبنم
وکیلی
مدرس /دانشگاه آزاد تبریز
vakili_c@yahoo.com
در این تحقیق جهت تخمین دادههای بارش ماهانه ایستگاه ارومیه که از سال 2006 تا 2007 مفقود فرض شده است از روشهای آماری کلاسیک و مدل درختی M5 با استفاده از نرمافزارWeka و به کارگیری ایستگاههای مهاباد، خوی، سلماس، تکاب و ماکو استفاده شده است. در بین ایستگاههای مورد مطالعه، ایستگاه مهاباد با (r=0.90) بیشترین همبستگی را با ایستگاه ارومیه داشت. 26 سناریو از آمار ده ساله ایستگاههای مجاور در تخمین بارش ماهانه ایستگاه شاهد (ارومیه) به نرمافزار Weka معرفی شده است که از بین سناریوها، سناریویی که شامل سه ایستگاه مهاباد، ماکو و تکاب با MAE=7.19, r=0.9, RMSE=9.64 به دلیل کم بودن پارامترهای ورودی به مدل به عنوان ساده-ترین و دقیقترین سناریو به مدل تعریف گردید. از بین روشهای کلاسیک ، روش بهترین تخمینگر منفرد (SIB) بهترین روش با بیشترین ضریب همبستگی و کمترین خطا r=0.90,RMSE=10.51,MAE=7.07انتخاب شده است. مدل درختی M5 در برآورد دادهها با r=0.91,RMSE=9.94,MAE=7.29 بهترین عملکرد را داشته است و به دلیل ارائه روابط خطی ساده و قابل فهم به عنوان روشی جایگزین و کاربردی در محاسبه دادههای بارش ماهانه مورد توجه قرار میگیرد.
روش های آماری کلاسیک,مدل درختی M5,نرم افزار Weka,ضریب همبستگی
https://www.iwrr.ir/article_45176.html
https://www.iwrr.ir/article_45176_32cc2a45be1bfe5e452fd75e2f8d2fbe.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
مقایسه تاثیر سیاست های احیا تحت تاثیر تغییر اقلیم به کمک پویایی سیستمها؛ مطالعه موردی زیست بوم دریاچه ارومیه
184
189
FA
الهام
ابراهیمی سرین دیزج
0000-0002-2845-4579
دانش آموخته کارشناسی ارشد /مهندسی محیط زیست، دانشکده عمران، دانشگاه تبریز
elhamebrahimi_s@yahoo.com
مهدی
ضرغامی
0000-0001-9179-1431
استاد /دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز
zarghaami@gmail.com
یافتن راهکارهای پایدار و مقرون بهصرفه در مدیریت منابع آب یکی از مهمترین چالشهای پیشروی جوامع بهشمار میرود. دریاچه ارومیه به عنوان یکی از بزرگترین دریاچههای فوقشور از موقعیت استراتژیکی برخوردار است و از مهمترین عوامل تاثیرگذار در منطقه میباشد. درحالیکه وضعیت دریاچه ارومیه فاجعهبار است، یافتن راهکارهای مدیریتی احیای آن به وضعیت اکولوژیکی پایدار، حیاتی میباشد. در مقاله حاضر از دیدگاه پویایی سیستمها بهمنظور بررسی تاثیر سیاستهای احیای مختلف بر دریاچه ارومیه استفاده شد. تاثیر سیاستهایی مانند افزایش بهرهوری کشاورزی، کاهش سطح زیرکشت آبی، تغییر الگوی کشت و انتقال آب از رودخانههای ارس و زاب بر دریاچه بررسی گردید. نتایج بررسی نشان داد که هیچ یک از طرحها به صورت منفرد، در احیای دریاچه ارومیه موثر نیستند. سیاست افزایش بهرهوری آبیاری، تغییر الگوی کشت و کاهش سطح زیرکشت بیشترین تاثیر را در افزایش تراز دریاچه دارد و در صورت اعمال دقیق در حدود 8 سال سبب احیای دریاچه ارومیه خواهند شد.
پویایی سیستمها,تغییر اقلیم,دریاچه ارومیه,شبیهسازی,مدیریت محیط زیست
https://www.iwrr.ir/article_46319.html
https://www.iwrr.ir/article_46319_eb5698dcaee342c75829a03362e48420.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
پیش بینی پهنه سیلاب های با دوره بازگشت مختلف با استفاده از مدل هیدرولیکی دو بعدی LISFLOOD-FP
190
195
FA
محمد
اوژن
دانشجوی دکتری /مهندسی آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
ozhanmohammad@gmail.com
عبدالرضا
بهره مند
دانشیار/ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
abdolreza.bahremand@yahoo.com
واحدبردی
شیخ
دانشیار /دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
v.sheikh@yahoo.com
چوقی بایرام
کمکی
استادیار /دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
bkomaki@gmail.com
مدل های هیدرولیکی ابزارهای اولیه ای هستند که برای برنامه ریزی و توسعه روشهای سازهای و غیرسازهای مدیریت و کاهش سیل استفاده میشوند. هدف چنین ابزارهایی شبیهسازی خسارت طغیان سیل در یک منطقه معین بسته به چندین سناریو سیل با شدت، مدت و دوره بازگشت مختلف است. مدلهای هیدرولیکی مبتنی بر رستر اخیراً در مدلسازی تعیین پهنه سیلابی و هیدرولیک سیل مورد توجه قرار گرفتهاند. دراین مقاله مدل هیدرولیکی دوبعدی LISFLOOD-FP، به منظور پیشبینی پهنه سیلابهای با دوره بازگشت مختلف در بازهای بطول 7 کیلومتر از رودخانه چهل چای در استان گلستان بکار گرفته شد. مدل بر اساس یک واقعه سیل با استفاده از پارامترهای ضریب زبری کانال و دشتسیلابی درمقابل پهنه سیل مشاهدهای بدست آمده از تصویر ماهوارهای واسنجی شد. پارامترهای ضریب زبری بواسطه فرآیند واسنجی برآورد شدند بطوریکه شاخص تطابق(F) بین پهنه مشاهدهای و پیشبینی شده حداکثر شود. اعتبار سنجی مدل با استفاده از یک واقعه سیل مجزا انجام شد. شاخص تطابق(F) در مرحله واسنجی 71 درصد و در مرحله اعتبارسنجی 78 درصد بدست آمد. در نهایت مدل واسنجی شده برای پیشبینی سیلهای با دوره بازگشت مختلف استفاده شد.
مدل هیدرولیکی دو بعدی,LISFLOOD-FP,پیشبینی پهنه سیل
https://www.iwrr.ir/article_46843.html
https://www.iwrr.ir/article_46843_9c500c1dc20003e3f4bfb1049e396e09.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
13
4
2017
12
22
تعیین منشأ شوری آب در چشمه گرو و تاقدیس آسماری با استفاده از پارامترهای هیدرو شیمیایی
196
202
FA
منوچهر
چیت سازان
استاد/ آبشناسی دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
chitsazan_m@scu.ac.ir
سحر
شاچری
کارشناسی ارشد/ آبشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
ostad4263@yahoo.com
سید یحیی
میرزایی
0000-0001-7470-6784
استادیار /آبشناسی دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
yahya2010@yahoo.com
سید طارق
عبودی
0000-0001-6074-0826
دانشجوی دکتری /آبشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
tareq_abodi@yahoo.com
امروزه شور شدن آبها یکی از تهدیدهای بسیار جدی در آلودگی آبهای زیرزمینی در بسیاری از کشورها ازجمله ایران به شمار میآید. چشمه گرو در شرق استان خوزستان یکی از چشمههای شور موجود در پهنه زاگرس است. با توجه به بررسیهای صحرایی، منابع احتمالی شوری در منطقه انحلال سازند تبخیری گچساران و شورابههای میادین نفتی مشخصشده است. جهت تفکیک خصوصیات هیدرو شیمیایی و منشأهای مختلف شوری آب در چشمه گرو و آبخوان کارستی آسماری در بهمن و شهریورماه 94-93، 20 نمونه بهمنظور تعیین عناصر اصلی و 17 نمونه برای تعیین Br از منابع آب سطحی و زیرزمینی جمعآوری گردید و مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفت. درنهایت از دیاگرامهای ترکیبی بیکربنات در برابر کلسیم، منیزیم، سدیم، سولفات، نسبت Br/Cl و TDI در برابر کلر بهعنوان بهترین معیارهای تفکیک منشأهای مختلف شوری در منطقه استفاده گردید. بر اساس این نتایج، علت اصلی شوری چشمه گرو و تاقدیس آسماری در فصل مرطوب ورود حجم بالای آب رودخانه تمبی و در فصل خشک اختلاط با شورابههای نفتی شناخته شد.
چشمه گرو,منشأ شوری,سازند گچساران,شورابه نفتی,نسبت یونی
https://www.iwrr.ir/article_47139.html
https://www.iwrr.ir/article_47139_e861e0638f4d2e8a412daa63dadc7aec.pdf