TY - JOUR ID - 125020 TI - کاربرد رهیافت تخصیص پارامتر در مدلسازی هیدرولوژیکی حوضه آبخیز با مدل توزیعی-فیزیکی MIKE SHE (مطالعه موردی: حوضه آبخیز زیارت، استان گلستان) JO - تحقیقات منابع آب ایران JA - IWRR LA - fa SN - 1735-2347 AU - زرقی, ابوالفضل AU - بهره مند, عبدالرضا AU - شیخ, واحدبردی AD - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آبخیزداری، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. AD - دانشیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان - دانشکده منابع طبیعی AD - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان - دانشکده آبخیزداری Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 16 IS - 4 SP - 174 EP - 189 KW - MIKE SHE KW - تخصیص پارامتر KW - کلینگ-گوپتا KW - واسنجی محدود DO - N2 - برآورد پارامتر یکی از مراحل اصلی در مدل‌سازی هیدرولوژیکی است. مقادیر پارامتر می‌تواند به صورت منطقی یا با واسنجی تعیین شود. در مدل‌های توزیعی مبتنی بر فیزیک، می‌توان پارامترها را تا حدودی با استفاده از ویژگی‌های حوضه آبخیز، دانش هیدرولوژیکی، خصوصیت فیزیکی پارامترها و نحوه عملکرد آنها در مدل مشخص نمود. تعیین پارامتر مبتنی بر منطق و شناخت فرآیند، تخصیص پارامتر نامیده می‌شود. این مطالعه تلاش کرده است تا این رویکرد را با مدل MIKE SHE انجام دهد و جریان سطحی در حوضه آبخیز زیارت را با این رویکرد، شبیه‌سازی و نتیجه را با رویکرد واسنجی مقایسه کند. مدل در هر دو رویکرد برای یک دوره مشخص (30/6/1393 – 4/11/1391) و در مرحله اعتبارسنجی برای دوره (30/6/1396- 27/1/1395) اجرا شد. نتایج شبیه‌سازی بر اساس هر کدام از رویکردها با معیارهای کارایی ناش-ساتکلیف و کلینگ-گوپتا مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس معیارهای مذکور، مدل در رویکرد تخصیص پارامتر دارای کارایی مناسبی بوده و طبق اعتبارسنجی، نتایج منطقی‌تر و با ثبات‌تری از خود نشان داده است. همین نتیجه‌گیری که در رابطه با نتایج بیلان آب حاصل شد بطوریکه مولفه های بیلان آبی در رویکرد تخصیص پارامتر منطقی‌تر و با ثبات‌تر می باشند. بر پایه نتایج این تحقیق می‎توان از رویکرد تخصیص پارامتر در حوضه‎های فاقد آمار استفاده کرد. با صرف زمان بیشتر برای شناخت بهتر حوضه و پارامترهای مدل می‌توان به نتایج قابل‌قبولی دست یافته و نیاز به واسنجی به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد، هرچند که در خصوص بعضی پارامترها نمی‌توان از واسنجی اجتناب کرد. UR - https://www.iwrr.ir/article_125020.html L1 - https://www.iwrr.ir/article_125020_137999c1e89dcb884b70ca8b4dcff824.pdf ER -