TY - JOUR ID - 128226 TI - تعیین سهم اثرات تغییر اقلیم و عوامل انسانی بر کاهش رواناب با تحلیل حساسیت نسبت به محل نقاط شکست آماری در سری زمانی JO - تحقیقات منابع آب ایران JA - IWRR LA - fa SN - 1735-2347 AU - قاسمی, حمید AU - مهجوری مجد, نجمه AD - دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی AD - دانشیار دانشکده مهندسی عمران- دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 16 IS - 4 SP - 284 EP - 295 KW - آب چگالشی KW - انرژی خورشید KW - سرمایش زمین KW - هوای مرطوب KW - آب شیرین DO - N2 - در این مقاله، تعیین سهم اثر اقلیم و اثر مستقیم عوامل انسانی بر کاهش رواناب بر اساس سه رویکرد رگرسیون خطی، کشسانی اقلیمی مبتنی بر فرضیه بودیکو و رویکرد تثبیت- تغییر مبتنی بر شبیه‌سازی ماهانه بیلان آب انجام می‌شود. این رویکردها عمدتاً مبتنی بر تعیین نقطه شکست آماری در سری زمانی جریان هستند. نقطه شکست آماری نشان‌دهنده زمانی است که از آن زمان به بعد، تغییر معنی‌داری در ویژگی‌های آماری دبی جریان رخ می‌دهد. در این مقاله، با تحلیل حساسیت نتایج نسبت به محل نقاط شکست در سری زمانی رواناب، تأثیر شناسایی این نقاط بر تعیین مقادیر سهم‌های یاد شده بررسی می‌شود. کارایی رویکردهای بیان شده در حوضه بالادست سد زاینده‌رود که دستخوش تغییرات انسان‌ساخت قابل توجهی مانند افزایش بی‌رویه سطح زیر کشت و انتقال آب بین حوضه‌ای بوده است، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در رویکرد تثبیت- تغییر، مدل بیلان آب برای دوره‌ زمانی 1984-1976 واسنجی و صحت‌سنجی می‌شود. نتایج تحلیل حساسیت نسبت به محل نقاط شکست و بررسی سری زمانی تغییرات سطح زیرکشت به دست آمده از تصاویر ماهواره‌ای و سری زمانی دبی انتقال آب بین حوضه‌ای نشان می‌دهد که در نظر گرفتن سال 2006 به عنوان سال رخداد نقطه شکست در سری زمانی رواناب، تخمین‌های واقع‌بینانه‌تری از مقادیر سهم اثرات عوامل انسانی و اقلیمی بر کاهش رواناب (به ترتیب، بیش از 90 درصد و UR - https://www.iwrr.ir/article_128226.html L1 - https://www.iwrr.ir/article_128226_4c2f43dd7975de22d121a710afbcb26b.pdf ER -