TY - JOUR ID - 14017 TI - برآورد تبخیر تعرق مرجع روزانه با حداقل داده‌های هواشناسی در اقلیم‌های نیمه خشک منتخب ایران JO - تحقیقات منابع آب ایران JA - IWRR LA - fa SN - 1735-2347 AU - بختیاری, بهرام AU - محبی دهاقانی, علیرضا AU - قادری, کورش AD - استادیار /بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران AD - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب/ دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان (عضو انجمن پژوهشگران جوان دانشگاه شهید باهنر کرمان) Y1 - 2016 PY - 2016 VL - 11 IS - 3 SP - 131 EP - 144 KW - تبخیر-تعرق مرجع روزانه KW - معادلات تجربی KW - اقلیم نیمه‌خشک KW - ANFIS KW - SVM KW - M5 DO - N2 - تخمین صحیح و دقیق تبخیر-تعرق تأثیر بسزایی در مدیریت و برنامه‌ریزی صحیح منابع آب به ویژه در مناطق نیمه خشک و خشک دارد. روش‌های متعددی برای برآورد تبخیر-تعرق توسط محققان ارائه شده است. از جمله این روش‌ها می‌توان به انواع معادلات تجربی و روش‌های داده محور اشاره کرد. در این مطالعه از سه روش داده محور شبکه‌های تطبیقی مبتنی بر سیستم استنتاج فازی (ANFIS)، مدل درختی (M5) و ماشین‌های بردار پشتیبان (SVM) و پنج معادله تجربی برای تخمین تبخیر-تعرق روزانه در هشت اقلیم نیمه‌خشک ایران استفاده شده است. برای این منظور از داده‌های هواشناسی حداکثر و حداقل دما، رطوبت نسبی، سرعت باد و ساعات آفتابی و 11 ترکیب مختلف این متغیرها بین سال‌های 1980 تا 2009 به عنوان ورودی بــه روش‌های داده محور بــرای مدل‌سازی تبخیر-تعرق بهره گرفته شد که 80% داده‌ها برای آموزش و 20% آن‌ها برای آزمون مدل‌ها استفاده شد. سپس نتایج حاصله با مقادیر به دست آمده از معادله استاندارد پنمن- مانتیث  فائو 56 مقایسه شدند. عملکرد روش‌های مورد نظر با استفاده از شاخص‌های آماری میانگین مربعات خطا (RMSE)، ضریب تبیین (R2) و شاخص توافق (d) مورد بررسی قرار گرفت. روش‌های ماشین بردار پشتیبان و شبکه تطبیقی مبتنی بر سیستم استنتاج فازی در نه ترکیب متغیرهای هواشناسی  بهترین عملکرد را با RMSE بین  24/0 تا 55/1 میلی‌متر بر روز ارائه دادند. RMSE معادلات تجربی در دامنه بین 71/0 تا 96/5 میلی‌متر بر روز متغیر بودند و از میان آن‌ها معادلات بلانی- کریدل و مک گاینس-بردنه در غالب ایستگاه‌ها بالاترین دقت را داشتند. همچنین روشM5 نسبت به دو روش ANFIS و SVM در مواجهه با ورودی‌های مختلف در اقلیم‌های مطالعاتی عملکرد پایین‌تری را از خود نشان داد. UR - https://www.iwrr.ir/article_14017.html L1 - https://www.iwrr.ir/article_14017_83512b9cd3a578620067742ba2af01c0.pdf ER -