TY - JOUR ID - 156292 TI - تأثیر تحولات جمعیتی بر امنیت آبی و امنیت غذایی در ایران JO - تحقیقات منابع آب ایران JA - IWRR LA - fa SN - 1735-2347 AU - سلطانی, زهرا AU - باقری, علی AU - عباسی شوازی, محمد جلال AD - دکتری جمعیت‎شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران. AD - دانشیار گروه مهندسی منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. AD - استاد جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 18 IS - 2 SP - 122 EP - 145 KW - ظرفیت تحمل آبی KW - آب قابل برنامه‌ریزی KW - ردپای آب KW - الگوی تغذیه KW - ضایعات و تلفات کشاورزی DO - N2 - این پژوهش، با الهام از چارچوب مفهومی ظرفیت تحمل، در تلاش برای یافتن پاسخ این سؤال است که نقطه تعادل بین جمعیت، امنیت آبی و امنیت غذایی در کشور کجاست. در همین راستا، در پژوهش اخیر روند تحولات اندازه و ساختار سنی و جنسی جمعیت در کشور و به تبع آن، روند تغییرات نیازهای غذایی جمعیت (در هفتاد سال اخیر) ایران دنبال شده، روند تغییرات نیازهای غذایی جمعیت با روند تولید محصولات غذایی طی چهار دهه اخیر در کشور قیاس شده و در عین‌ حال، با استفاده از مفهوم ردپای آب، میزان آب آبی استفاده شده برای تولید نیازهای غذایی جمعیت و تولیدات محصولات کشاورزی در کشور استنباط و با آب قابل برنامه‌ریزی کشور مقایسه شده است. نتایج حاکی از آن است که روند تولید برخی محصولات غذایی نظیر قند و شکر، میوه و غلات فراتر از نیاز جمعیت (با احتساب الگوی تغذیه متناسب با سند ملی امنیت غذا و تغذیه) بوده و در مقابل روند تولید برخی محصولات کشاورزی (نظیر دانه‌های روغنی و محصولات پروتئینی نظیر گوشت قرمز، تخم‌مرغ و لبنیات)، پاسخگوی نیاز غذایی جمعیت نبوده است. در عین‌حال برآوردها حاکی از آن است که تولید مواد غذایی از سال 1385 از ظرفیت منابع آبی کشور در بخش کشاورزی (آب قابل برنامه‌ریزی بخش کشاورزی) فراتر رفته است. هرچند اگر الگوی مطلوب تولید مواد غذایی در کشور و راهکارهایی نظیر کاهش ضایعات و تلفات بخش کشاورزی به کار گرفته می‌شد، همچنان آب قابل برنامه‌ریزی کشور پاسخگوی نیاز غذایی جمعیت کشور ‌بود. UR - https://www.iwrr.ir/article_156292.html L1 - https://www.iwrr.ir/article_156292_09fbdabc1350a259726157be926fc354.pdf ER -