2024-03-29T18:18:54Z
https://www.iwrr.ir/?_action=export&rf=summon&issue=8227
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
مقایسه مقادیر مشاهداتی بارش و اطلاعات بارش ماهوارهای PERSIANN و CMORPH - روشهایدرونیابی در مقیاس ساعتی و روزانه (مطالعه موردی: حوضه آبریز شاپور)
محمد رضا
زنگنه اینالو
بیژن
قهرمان
علیرضا
فریدحسینی
بارش یک پارامتر مهم در چرخة هیدرولوژی بوده و کمبود دادههای آن از بزرگترین مشکلات در تحلیلهای اقلیمی و هیدرولوژیک است. لذا، محققین استفاده از تصاویر ماهوارهای حاصل از سنجش از دور را به عنوان یکی از راهکارهای عملی بهمنظور تخمین بارش مطرح کردهاند. در این مقاله، به ارزیابی اطلاعات بارش ماهوارههای PERSIANN و CMORPH در حوضه آبریز شاپور پرداخته شده است. بدین منظور، از اطلاعات بارش روزانه و ساعتی ایستگاههای حوضه شاپور 28 رویداد بارش (مقیاس ساعتی) و 41 رویداد (مقیاس روزانه) در بازه زمانی 95-91 برای ایستگاه بوشیگان کازرون واقع در محدوده مطالعاتی کازرون استفاده شد. نتایج نشان داد که ماهوارههای PERSIANN و CMORPH در مقیاس ساعتی و روزانه دقت کافی ندارند. همچنین با مقایسه دادههای روزانه 41 رویداد ماهوارهها، مشاهدهای و روش درونیابی کریجینگ برای ایستگاه هدف (بوشیگان کازرون) نتایج حاکی از دقت پایینتر مدلهای ماهوارهای نسبت به روش درونیابی کریجینگ میباشد. همبستگی دادههای مشاهداتی در مقیاس ساعتی با CMORPH نسبت به PERSIANN بیشتر است.( در مقیاس روزانه ضریب همبستگی 196/0و 309/0 به ترتیب برای CMORPH و PERSIANN) همچنین، شاخصهای ارزیابیPOD, FAR, CSI و TSS برای مقیاس ساعتی محاسبه و تحلیل شدند. نتایج نشان میدهد اگرچه مدل CMORPH در مقیاس ساعتی همبستگی بیشتری را با دادههای مشاهداتی دارد، اما در آشکارسازی تعداد روزهای بارانی(شاخصPOD) مدل PERSIANN نتایج بهتری را ارائه کرده است.
بارش روزانه
تصاویرماهوارهای
درونیابی
سنجش از دور
2018
12
22
1
12
https://www.iwrr.ir/article_55184_31595fc94d00d81817f4577ebd68f804.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
ارزیابی ظرفیت سازگاری نهادی سازمان های محلی در برابر کمبود منابع آب در حوضه آبریز طشک – بختگان
مهسا
قطبی زاده
علی
باقری
عنایت
عباسی
سیستمهای منابع آب در کلیهی ابعاد طبیعی و اقتصادی-اجتماعی خود دائما در حال تغییر میباشند. در نتیجه به جای مدیریت بر مبنای پیش-بینی احتمالات وقایع مختلف در آینده، ناگزیر باید برای امکان وقوع پدیدههای گوناگون در آینده تمهیداتی اندیشیده شود. از این رو چارهای جز این نیست که مدیریت سیستمهای منابع آب بر مبنای مکانیزمی برای درک تغییرات و انطباق با آنها استوار شوند. این مکتب مدیریتی که بر انطباقپذیری با تغییرات مبتنی است تحت عنوان مدیریت انطباقپذیر شناخته میشود. از این منظر، سازگاری با تغییرات از اولویتهای مدیریت انطباقپذیر میباشد. یکی از ویژگیهای اصلی یک ساختار انطباقپذیر، ظرفیت سازگاری آن در مقابل تغییرات میباشد. از این رو، این تحقیق به ارزیابی ظرفیت سازگاری سازمانهای محلی در حوضه آبریز طشک -بختگان پرداخته است. چارچوب ارزیابی مورد استفاده در این تحقیق چرخ ظرفیت سازگاری است. برای شناسایی کنشگران از روش سرشماری استفاده گردید. برای جمعآوری داده از کنشگران شناسایی شده، از روش مصاحبه ساختاریافته و پرسشنامه استفاده شد. نتایج نشان میدهند که ظرفیت سازگاری سازمانهای مزبور در برابر کمبود آب نسبتا منفی است، بدین مفهوم که در سازمانهای محلی برای مقابله با اثرات منفی ناشی از شرایط جدید و سازگاری با آنها، خلاءهایی هست که نیاز به ترمیم دارند.
مدیریت انطباق پذیر
چرخ ظرفیت سازگاری
سازمان های محلی
حوضه آبریز طشک – بختگان
کمبود آب
2018
12
22
25
31
https://www.iwrr.ir/article_60134_1a267252e517f2e4a3d63df81a4e0340.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
مقایسه بارش بهاری حاصل از چهار محصول شبکهبندی شده و شبیهسازی شده توسط RegCM و ارزیابی آنها با مشاهدات در دشت قزوین
مهرنوش
اقتداری
پرویز
ایران نژاد
مجید
وظیفه دوست
جواد
بذرافشان
نوذر
قهرمان
بارش مؤلفه اصلی چرخه هیدرولوژیکی و داده واداشتی مهمی برای مدلهای هیدرولوژی و کشاورزی است. تلاشهای بسیاری در تولید محصولات شبکهبندی شده بارش با هدف افزایش دسترسی به پایگاههای بارش در تفکیکهای مکانی و زمانی مختلف در مقیاس جهانی صورت گرفته است. در این مطالعه عملکرد چهار محصول مختلف با تفکیک مکانی بالا، شامل برونداد PERSIANN-CCS، CFSR، CHIRPS و AgMERRA و همچنین شبیهسازیهای بارش روزانه توسط مدل اقلیمی RegCM در فصل بهار با استفاده از دادههای مشاهداتی در دشت قزوین در سالهای 2003 تا 2010 و با استفاده از شاخصهای آماری پیوسته و طبقهبندی مورد ارزیابی قرار گرفته است. بررسی آماری نتایج مدل اقلیمی منطقهای با استفاده از سه طرحواره بارش همرفتی (کو، امانوئل و گرل) نشان داد که طرحواره کو مناسبترین طرحواره در مدلسازی بارش بهاره در منطقه میباشد. نتایج بررسی شاخصهای آماری پیوسته حاکی از برتری نسبی پایگاه AgMERRA نسبت به سایر محصولات و مدل RegCM بود. شاخصهای آماری طبقهبندی نشان دادند که پایگاه بارش CFSR عملکرد بهتری در آشکارسازی روزهای بارانی داشته، اما پایگاه AgMERRA در شناسایی روزهای غیربارانی و تفکیک روزهای بارانی و غیربارانی موفقتر بوده است. بهطور کلی نتایج نشان داد که در منطقه مورد مطالعه پایگاه AgMERRA در مقیاس روزانه در مقطع زمانی مورد نظر، از اعتبار بیشتری برخوردار است.
بارش روزانه
دشت قزوین
مدل اقلیمی
داده های جهانی
2018
12
22
32
44
https://www.iwrr.ir/article_61893_5dffccc6b7d051106765d061203eff43.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
ظرفیت سازگاری کار گروه ملی نجات دریاچه ارومیه
جلیل
سلیمی
رضا
مکنون
به گواه بسیاری از شاخصها ایران به شدت با بحران آب مواجه است و کشور وارد مرحله جدیدی از شرایط اقلیمی شده که دیگر نمیتوان با تصورات و روشهای گذشته به مواجهه با مسئله بدخیم1 آب پرداخت. حل بحران آب نیازمند پذیرش و سازگاری با شرایط جدید منابع آبی است. البته این مقاله میان کمآبی به عنوان یک پدیده اقلیمی و بحران آب تفاوت قائل میباشد و بحران را نتیجه ناکارآمدی نظام حکمرانی آب در مواجهه با کمآبی میداند. از منظر حکمرانی نهادهای رسمی و غیررسمی به تصمیمات و سیاستهای حوزه آب شکل میدهند و آنها را درست یا غلط به اجرا میگذارند. اصلاح حکمرانی آب در واقع تنظیم و ظرفیتسازی در این نهادها برای کارآمدی میباشد. این مقاله با هدف ارزیابی یکی از نهادهای حکمرانی آب کشور، به معرفی و استفاده از مدل چرخ ظرفیت سازگاری2 میپردازد. این مدل 6 بعد و 22 معیار دارد و ظرفیت نهادهای حکمرانی برای اعمال تغییر در رویه های قبلی و سازگاری با شرایط جدید را میسنجد. کار-گروه ملی نجات دریاچه ارومیه به عنوان مورد مطالعه در این مقاله ارزیابی شده و نتایج حاکی از ظرفیت پایین این نهاد برای تغییر رویه های جاری و سازگاری با شرایط جدید است.
حکمرانی آب
ظرفیت سازی
تطبیق پذیری
نهاد
چرخ ظرفیت تطبیق پذیری
2018
12
22
45
58
https://www.iwrr.ir/article_61894_b601cf504564917f11c1c43cf78e6de8.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
توسعه چارچوبی برای ارزیابی ریسک خشکسالی کشاورزی بر گندم دیم
نجمه
خلیلی
حجت
رضایی پژند
هاشم
درخشان
کامران
داوری
کشاورزی دیم اولین بخشی است که از لحاظ اقتصادی مورد آسیب خشکسالی قرار میگیرد، از اینرو ارزیابی ریسک خشکسالی کشاورزی از اهمیت ویژهای برخوردار است. هدف از انجام این تحقیق، توسعه یک چارچوب و مدل اجرایی برای کمیسازی ریسک خشکسالی کشاورزی با تمرکز بر محصول گندم دیم بوده است. در این تحقیق، ریسک خشکسالی کشاورزی بر اساس مخاطره خشکسالی و آسیبپذیری نسبت به خشکسالی در مراحل مختلف رشد محصول کمی میشود. احتمالات وقوع خشکسالیهای با شدت مختلف در مراحل مختلف رشد محصول در نظر گرفته شده است. برای کمیسازی شدت خشکسالی، از شاخص بارندگی و تبخیر-تعرق استاندارد شده (SEPI)، در مقیاس زمانی هفتگی استفاده میشود. از طرف دیگر، برای تعیین اثر خشکسالی بر محصول، مدل گیاهی آکواکراپ برای مدلسازی رشد محصول تحت شرایط اقلیمی مورد نظر واسنجی و اعتبارسنجی شده و افت محصول در اثر خشکسالی بدست میآید. برای تعیین مؤلفه آسیبپذیری، از منطق فازی استفاده میگردد. برای اجرای چارچوب توسعه داده شده، از دادههای ایستگاه تحقیقات دیم سیساب واقع در خراسان شمالی استفاده شد. مقدار آسیبپذیری در منطقه مورد مطالعه از روش فازی، برابر با 6163/0 (بدون بعد) بدست آمد و در نهایت، مقدار ریسک خشکسالی گندم دیم در ایستگاه مورد مطالعه برابر با 3684/0 تن بر هکتار حاصل شد. نتایج حاصل از این مطالعه میتواند در فرآیند مدیریت ریسک و برنامهریزی برای کاهش اثرات خشکسالی بر روی گندم دیم در مناطق مورد مطالعه و نیز تخمین نرخ بیمه کشاورزی در شرایط خشکسالی برای حداقل کردن ریسک آسیب خشکسالی بکار رود.
"آسیب پذیری"
"ریسک خشکسالی کشاورزی"
"گندم دیم"
"مخاطره خشکسالی"
2018
12
22
59
70
https://www.iwrr.ir/article_63033_b6952aaf3651fe6b3c6e43d03006d36f.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
تحلیل حساسیت پارامترهای شبیهسازی رواناب سطحی در منطقه ولنجک تهران: کاربرد روشهای وارس، سوبول و موریس
مجید
هاشمی
نجمه
مهجوری مجد
مدیریت یکپارچه روانابهای شهری در توسعه پایدار زیرساختهای شهری امری مهم محسوب میشود؛ به طوری که عدم توجه به آن نه تنها سبب هدر رفت منابع میشود، بلکه میتواند منجر به بروز مشکلات بسیاری از منظر زیستمحیطی و حمل و نقل شهری شود. شبیهسازی صحیح روانابهای شهری در تصمیمگیریهای مدیریتی ضروری است. در این مقاله، محدوده زیرحوضه ولنجک از زیرحوضههای شهری تهران به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب و مدل SWMM به منظور مدلسازی روانابهای سطحی در این حوضه به کار گرفته شده است. به دلیل ماهیت تصادفی سیل، تغییرات مکانی شدید پارامترهای مدل و خطاهای اندازهگیری، مدلسازی روانابها با عدم قطعیت همراه است. هدف این مقاله، شناسایی، رتبهبندی و غربالگری پارامترهای کنترلکننده خروجی مدل و تعیین میزان تأثیرگذاری هر یک از آنها بر عدم قطعیت خروجی مدل میباشد. تحلیل حساسیت عملکرد مدل SWMM بر اساس معیارهای مختلف، برای نخستین بار بر اساس مفهوم واریوگرام انجام شده است. به این منظور، 15 پارامتر مدل SWMM در نظر گرفته شدهاند و تحلیل حساسیت به سه روش وارس، سوبول و موریس انجام شده است. نتایج حاصل از سه روش با یکدیگر مقایسه و در نهایت، شش پارامتر به عنوان پارامترهای مؤثر شناسایی شدهاند.
رواناب سطحی شهری
SWMM
حوضه ولنجک
تحلیل حساسیت
وارس
2018
12
22
71
79
https://www.iwrr.ir/article_63040_7eb71639cc59137855fb1678f5f6a5cc.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
برنامهریزی منابع آب بر اساس دکترینهای حاکم بر تسهیم آبهای مرزی(مطالعه موردی: حوضه آبریز هریرود)
علیرضا
مشفق
علی
مریدی
جلال
عطاری
وجود بیش از 50% جمعیت در حوضههای آبریز مرزیِ خاورمیانه رقابت و منازعاتی را برای استفاده از منابع آبی مشترک سبب شده است. نیمه شرقی ایران با کمبود شدید آب روبهرو و مشهد که بخش اعظم آب آن از سد دوستی تأمین میشود، وابسته به جریانات ورودی از رودخانه هریرود از سوی افغانستان میباشد. در این تحقیق تأثیر ساخت سد سلما بر روی جریان ورودی به سد دوستی در قالب سناریوهای مختلف بر اساس دکترینهای تسهیم آبهای مرزی بین کشورهای بالادست و پاییندست پرداختهشده است. با توجه به عدم وجود تفاهمنامه در برداشت آب از رودخانه مشترک هریرود، حقآبه ایران و افغانستان با استفاده از شاخصهای اطمینانپذیری حجمی و شاخص آسیبپذیری ارزیابی شده است. نتایج شبیهسازی در صورت احداث سد سلما، عدم وجود تفاهمنامه میان کشورهای حوضه و برقراری دکترین حاکمیت سرزمینی مطلق حاکی از کمبود نیاز کشاورزی به مقدار 35 درصد و کمبود آب شرب مشهد به میزان 40 درصد نسبت به دکترین تمامیت ارضی محدود شده میباشد. مبنا قراردادن دکترین تمامیت ارضی محدود شده به تأمین نیاز هر یک از کشورهای حوضه با توجه به منابع آب محدود حوضه آبریز کمک میکند.
حوضههای آبریز مرزی
سد دوستی
سد سلما
قوانین بینالمللی
هریرود
2018
12
22
80
91
https://www.iwrr.ir/article_63362_58e4ed155b2c1803533e3b240b7eaebc.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
الگوی بهینه تولید محصولات زراعی با تأکید بر افزایش کارایی مصرف آب (مطالعه موردی: شرکت مزرعه نمونه گرگان)
علیرضا
علیپور
سید حبیبالله
موسوی
کاهش منابع آبی موجود در کشور از یک سو و افزایش تقاضای روزافزون تولید محصولات کشاورزی از سوی دیگر، لزوم توجه به مدیریت منابع آبی مورد استفاده در بخش کشاورزی را بیش از پیش افزایش داده است. مطالعه حاضر با هدف تدوین الگوی بهینه تولید محصولات زراعی در شرکت مزرعه نمونه گرگان بهعنوان یکی از واحدهای پیشرو در بخش کشاورزی استان گلستان با تأکید بر افزایش کارایی مصرف آب طرحریزی و اجرا شد. به این منظور، از آمار و اطلاعات دفتری این واحد کشاورزی در سال زراعی 95-1394 در قالب تدوین الگوی برنامهریزی ریاضی چند معیاره استفاده گردید. نتایج نشان داد که با تدوین الگوی بهینه تولید محصولات زراعی در این واحد کشاورزی، کارایی مصرف آب به میزان 15 درصد، بازده ناخالص به میزان 9 درصد و خالص انرژی تولیدی به میزان 20 درصد افزایش مییابد. لذا، میتوان گفت که در شرایط بهینه تولید محصولات زراعی در این واحد، آرمانهای حداکثر بازده ناخالص و حداکثر خالص انرژی تولیدی بهعنوان آرمانهای اقتصادی در کنار آرمان افزایش کارایی مصرف آب بهصورت همزمان قابلدسترس خواهد بود. در پایان، با توجه به نتایج بهدستآمده پیشنهاد شد که بهمنظور افزایش سودآوری در مزارع شرکت مزرعه نمونه گرگان همزمان با تأکید بر افزایش کارایی مصرف آب، محصولات گندم، کلزا، پنبه، ذرت و یونجه ترکیب اصلی الگوی کشت محصولات زراعی در این واحد کشاورزی را تشکیل دهند.
مدل برنامهریزی آرمانی وزنی
شدت مصرف آب
اولویتهای اقتصادی
خالص انرژی تولیدی
2018
12
22
92
101
https://www.iwrr.ir/article_63370_c94ab40dc2fb6d6a1c54e88056e4b213.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
تحلیل پایداری معاهدات در رودخانههای مرزی با استفاده از نظریه بازیها، مطالعه موردی: رودخانه هریرود
علی
شوقی جوان
آزاده
احمدی
در سالهای اخیر، رشد روز افزون جمعیت و توسعه اقتصادی در سرتاسر دنیا منجر به افزایش تقاضا برای منابع محدود آب شده و مدیریت آنها را بهخصوص در حوضههای آبریز مشترک با چالش جدی مواجه کرده است. نظریه بازیها یکی از مهمترین ابزاری است که امروزه برای حل مناقشات و یافتن تعادل در سیستم استفاده میشود. در این مقاله با استفاده از رویکرد غیرهمکارانه نظریه بازیها به تحلیل رفتار بازیکنان در حوضه مشترک هریرود پرداخته میشود. در این تحقیق ابتدا یک مدل جامع برنامهریزی خطی جهت محاسبه سود خالص اولیه بازیکنان توسعه داده شد. سپس سود بازیکنان در سناریوی غیرهمکارانه تعریف شده محاسبه گردید. در گام بعدی، استراتژی بازیکنان با استفاده از شاخصهای مختلف پایداری، تحلیل و وضعیت تعادل در هر یک از این روشها بررسی شد. همچنین از مفهوم جبران انگیزشی جهت بررسی امکان تغییر رویکرد افغانستان از غیرهمکارانه به همکارانه استفاده شد. نتایج نشان میدهد، در رویکرد غیرهمکارانه سود ایران از مقدار 105×21/78 دلار به 105×80/43 دلار نزدیک به 45درصد کاهش پیدا میکند. همچنین رویکرد جبران انگیزشی میتواند باعث تغییر استراتژی افغانستان از حالت غیرهمکارانه به همکارانه شود، بهطوری که بر اساس بهینه پارتو امکان افزایش 40 درصدی سود ایران بدون کاهش میزان سود در افغانستان وجود دارد.
نظریه بازی
غیرهمکارانه
تحلیل پایداری
حل اختلاف
رودخانه مرزی
2018
12
22
102
113
https://www.iwrr.ir/article_63371_ff9960ed6a062ddf12cc9bbe42bf0f8b.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
تأثیر خشکسالی بر کیفیت آبهای زیرزمینی دشت هشتگرد از دیدگاه آبیاری
جعفر
نیکبخت
امید
مرادی
در پژوهش حاضر تأثیر خشکسالی بر کیفیت آب زیرزمینی از دیدگاه آبیاری در آبخوان دشت هشتگرد بررسی شد. ابتدا با استفاده از مقادیر بارش 6 ایستگاه هواشناسی دشت هشتگرد و روش پلیگونبندی تیسن، متوسط مجموع ماهانه بارندگی دشت برای دوره 30 سال (1364 تا 1394) محاسبه شد. متوسط ماهانه سطح آب زیرزمینی، بر اساس اطلاعات 8 چاهک مشاهدهای و روش پلیگونبندی تیسن، برای دوره 23 سال (1370 تا 1393) محاسبه شد. سپس خشکسالی آب و هوایی، با شاخص SPI و خشکسالی آب زیرزمینی با شاخص GRI محاسبه شد. بر اساس نتایج، طولانیترین دوره خشکسالی آب و هوایی با دوام 2 ساله، قدرت، شدت و متوسط بارش 73/2-=SPIsum، 365/1-=SPIavg و 70/157 میلیمتر (به ترتیب) در سالهای آبی 1377 تا 1378 بود. شدیدترین خشکسالی آب زیرزمینی در 4 سال آبی 1389 تا 1393، با قدرت 10/6-=GRIsum، شدت 53/1-=GRIavg و متوسط سالانه سطح آب زیرزمینی 26/1180 متر بود. در دوره زمانی 12 ماه، بین سطح آب زیرزمینی و بارش، همبستگی معنیدار با 11 ماه تأخیر وجود داشت. در خردادماه سال آبی 1392-1393 با شرایط خشکسالی بسیار شدید، کیفیت آب 16 درصد از سطح آبخوان برای آبیاری مناسب و 84 درصد نامناسب بود در حالی که در آذرماه همان سال آبی 100 درصد سطح آبخوان دارای کیفیت نامناسب بود. بر اساس شاخص LSI، در کلیه سالهای مورد بررسی و در هر دو مقطع زمانی خرداد و آذرماه، آب 100 درصد سطح آبخوان دشت هشتگرد دارای پتانسیل تشکیل رسوبات کربنات کلسیم بود.
خشکسالی
شاخص بارش استاندارد SPI
شاخص منبع آب زیرزمینی GRI
نمودار ویلکاکس
شاخص اشباع لانژیلر
2018
12
22
114
124
https://www.iwrr.ir/article_63376_43ca79ed05702b3e092a721832b1648c.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
ارزیابی اثر بخشی بهبود بهره برداری از منابع آب سطحی در کاهش برداشت آب از آبخوان (مطالعه موردی: شبکه آبیاری قزوین)
محسن
حسینی جلفان
سید مهدی
هاشمی شاهدانی
سامان
جوادی
محمد ابراهیم
بنی حبیب
این تحقیق به بررسی میزان تاثیرگذاری ارتقا مدیریت بهرهبرداری شبکههای آبیاری بر کاهش برداشت آب از آبخوان، کاهش مصرف انرژی و کاهش تولید گاز دیاکسیدکربن پرداخته است. برای این منظور سامانه کنترل غیرمتمرکز تناسبی-انتگرالی و سامانه کنترل خودکار متمرکز پیشبین، طراحی و تحت سناریوهای بهرهبرداری نرمال و شدید (کم آبی) کانال اصلی شبکه آبیاری قزوین مورد آزمون قرار گرفت. نتایج برای سناریوی اول نشان داد که میزان بهبود شاخص کفایت با ارتقا بهرهبرداری به سامانههای کنترل خودکار غیرمتمرکز برابر 13 درصد و برای سامانه کنترل خودکار متمرکز 28 درصد بهدست آمد. برهمین اساس میزان کاهش برداشت از آبخوان پس از ارتقا به سامانه-های کنترل خودکار 3/26 درصد، میزان کاهش مصرف انرژی برابر 7/22 درصد و میزان کاهش تولید گازهای گلخانهای نیز برابر 1/24 درصد حاصل شد. نتایج حاصل از سناریوی کمآبی حاکی از آن است که میزان بهبود شاخص کفایت با ارتقا بهرهبرداری به سامانههای کنترل خودکار غیرمتمرکز برابر 70 درصد و برای سامانه کنترل خودکار متمرکز 77 درصد بهدست آمد. براین اساس میزان کاهش برداشت از آبخوان برای دو روش مذکور بهترتیب 3/28 و 4/63 درصد، میزان کاهش مصرف انرژی به ترتیب برابر 3/21 و 6/71 درصد و میزان کاهش تولید گازهای گلخانهای نیز بهترتیب برابر 4/23 و 1/70 درصد حاصل شد.
بهره برداری کانال اصلی
آبخوان
کنترلگر تناسبی-انتگرالی
سامانه کنترل پیش بین
صرفه جویی انرژی
2018
12
22
125
139
https://www.iwrr.ir/article_63432_0b165b5dd386ee6a453587a4bd16bbe0.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
اولویتبندی سناریوها در مدل مکانیابی مناطق مستعد تغذیه مصنوعی آبخوان جهت پخش سیلاب، مبتنی بر فرآیند تحلیل شبکهای ANP (مطالعه موردی: آبخوان دشت خوی)
مهدی
شفیعی
مهدی
قنبرزادهلک
با بهرهگیری از روش تحلیل شبکهای (ANP)، مدل تصمیمساز جهت تسهیل اولویتبندی سناریوهای تغذیه مصنوعی-پخش سیلاب، تهیه گردید و بهعنوان مطالعه موردی، نتایج مدل در دشت خوی (دارای محدودیت برداشت منابع آب زیرزمینی)، بررسی شدند. تعداد شش سناریو در مرحله اول تحقیق براساس 16 معیار فنی و رویهمگذاری لایههای GIS پیشنهاد گردیدند. در مرحله دوم، افزون بر معیارهای فوق، کلیه پارامترهای مؤثر در چهار خوشه فنی، اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی طبقهبندی شدند و پس از تعیین ارتباطات موجود در شبکه تصمیمسازی مطابق با روش دیمتل، از نرمافزار SuperDecisions، استفاده شد. براساس نتایج رتبهبندی ANP، سناریوی شماره سه واقع در شمالغربی منطقه مورد مطالعه با وزن نرمال 0.175 بهعنوان برترین سناریو معرفی شد. این سناریو در مرحله اول تحقیق نیز که اولویتبندی در آن براساس روش AHP صورت گرفته بود، در رتبه اول قرار میگیرد ولی اولویت سایر سناریوها در دو روش باهم متفاوت است. تأثیرگذاری عوامل اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی و همچنین محدودیت ارتباطات داخلی در مدل AHP، عامل اصلی تفاوت در نتایج بوده است. تحلیل شبکهای بدلیل در نظر گرفتن عواملی غیر از مسائل فنی، نسبت به روش AHP قابلیت بیشتری داشته و میتوان مساﺋﻞ پیچیده همچون گزینش مناطق مستعد را با استفاده از آن با دقت بالایی تحلیل نمود.
اولویتبندی
پخش سیلاب
تغذیه مصنوعی
فرآیند تحلیل شبکهای (ANP)
مکانیابی
2018
12
22
140
159
https://www.iwrr.ir/article_63433_30789560c41d87d7db5d8e3638b250fe.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
ارزیابی و کاربرد مدل های ترکیبی هوش مصنوعی برای تخمین هد پیزومتریک سد خاکی
الناز
شرقی
وحید
نورانی
نازنین
بهفر
شکست سدهای خاکی از چالشهای بزرگ مهندسی عمران به شمار میرود که یکی از عمده ترین علل وقوع آن، تراوش کنترل نشده از هسته و پی سد میباشد. از این رو تحلیل تراوش، از مسائل بسیار مهم در طی مراحل طراحی، ساخت و بهره برداری از این نوع سدها است. در این راستا بررسی هد پیزومتریک یکی از اولین مراحل بررسی تراوش میباشد؛ در تحقیق حاضر هد پیزومتریک سد خاکی ستارخان با استفاده از مدلهای جعبه سیاه هوش مصنوعی و جعبه سیاه کلاسیک بر اساس 2 سناریو مورد بررسی قرار گرفته است. در هر سناریو ترکیب ورودیهای مختلفی برای شرایط متفاوت در نظر گرفته شده است. در ادامه برای بهبود عملکرد مدلسازی، روش ترکیب مدل با استفاده از خروجی مدلهای منفرد جعبه سیاه انجام گرفته است. روش ترکیب مدل با استفاده از 3 روش میانگین گیری خطی ساده، میانگین گیری خطی وزندار و ترکیب غیر خطی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی انجام گرفته است. نتایج حاکی از آن است که به کار گیری مدلهای ترکیبی و به ویژه مدل ترکیبی غیرخطی با شبکه عصبی مصنوعی باعث افزایش دقت مدلسازی تا 10% شده است. علاوه براین، با مقایسه نتایج دو سناریو، نتیجه گیری میشود که به کارگیری سناریو2 می تواند روشی موثر برای شرایطی همچون خرابی یا از کارافتادگی برخی از پیزومترها باشد.
تخمین هد پیزومتریک
مدلهای هوش مصنوعی
ترکیب مدل
سد خاکی ستارخان
2018
12
22
160
169
https://www.iwrr.ir/article_63460_885b5644aead6f97fc63ecb11c56a328.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
بررسی کارآئی روش های تجربی برآورد تبخیر- تعرق مرجع (بر پایه تشتک تبخیر) در اقلیم های مختلف (مطالعه موردی ایران)
هوشنگ
قمرنیا
نرگس
سلطانی
در این تحقیق جهت تعیین بهترین روش برآورد تبخیر- تعرق گیاه مرجع در بین روشهای بر پایه تشت تبخیر برای اقلیمهای مختلف از آمار واطلاعات هواشناسی روزانه طی 15 سال (2013-1999) در153 ایستگاه سینوپتیک سراسرکشور استفاده شد. تبخیر - تعرق مرجع برای کل ایستگاههای سینوپتیک کشور، از 12 روش بر پایه تشتک تبخیر محاسبه شد، همچنین ازروش فائو- پنمن- مانتیث به عنوان روش استاندارد برای ارزیابی دیگر روشها استفاده گردید. برای ارزیابی دقت مدلها از آزمونهای آماری RMSE،MBE ، R2 و t استفاده بعمل آمد. نتایج نهایی نشان داد که در دو اقلیم خشک و نیمهخشک کشور روشهای محمد و همکاران، فائو- 24 در شرایط خشک و کریستیانسن مناسبترین و روشهای اشنایدر ،آلن و پروت، راگووانشی و والندر، نامناسبترین روشهای برآورد تبخیر- تعرق بودند. برای اقلیم مدیترانهای روشهای محمد و همکاران، کونیکا و اشنایدر، مناسب ترین و روشهای پرییرا، فائو- 24 در شرایط خشک و راگووانشی و والندر به عنوان نامناسبترین روشها شناخته شدند. در اقلیم نیمه مرطوب روشهای اشنایدر اصلاح شده، آلن و پروت و پرییرا مناسبترین و روشهای محمد و همکاران، فائو-24 در شراط خشک و راگووانشی و والندر نامناسبترین روشها بودند. در اقلیمهای مرطوب و بسیار مرطوب به ترتیب روشهای اشنایدر اصلاح شده و فائو-56 (آلن ، 1998) بهترین و روشهای پرییرا، فائو24- در شرایط بدون پوشش محمد و همکاران و فائو-24 در شرایط خشک و روشهای راگووانشی و والندر بدترین روشها بودند. در نهایت مقایسه نتایج حاصل از مطالعات لیسیمتری در اقلیم نیمه خشک صحت روشهای انتخابی را تایید نمود.
تبخیر تعرق گیاه مرجع
برپایه تشت
آزمون های آماری
مطالعات لیسیمتری
2018
12
22
170
183
https://www.iwrr.ir/article_63469_2b10b3fa8aa56235550ecdb78179a31f.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
مطالعه تطبیقی تجربههای بینالمللی بازار آب
سجاد
واحدی زاده
لیلا
فروهر
رضا
کراچیان
رشد جمعیت و تقاضای روزافزون آب در سراسر دنیا و کاهش میزان دسترسی به آب به دلیل اثرات تغییر اقلیم، تنشهای فزایندهای بر منابع آب اعمال کردهاند. این شرایط، مشکلات تخصیص منابع آب را تشدید میکند. تجارت آب، بدون نیاز به سرمایهگذاریهای عظیم برای ساخت تأسیسات ذخیره آب، به عنوان رویکردی غیرسازهای برای کاهش مشکلات ناشی از کمبود آب میتواند مطرح شود. با این رویکرد، انگیزه بهرهبرداران برای استفاده بهینه از آب بیشتر خواهد بود. در پی مصوبه شورای عالی آب در مورد ایجاد بازارهای آب در کشور، مشکلات قانونی مربوط به داد و ستد آب در ایران تا حد زیادی مرتفع شده است و مدتی است که مدیران بخش آب کشور، تأکید ویژهای بر نگرش اقتصادی در زمینه توزیع آب و راهاندازی بازارهای آب دارند. با وجود عزم موجود برای شکلگیری و توسعه بازارهای آب، عدم توجه به سایر ابعاد جانبی آن میتواند منجر به شکست بازار شود. با توجه به تجربیات ناچیز بازار آب در ایران، در این مقاله مروری تلاش شده است تا با بررسی ساختار بازار آب کشورهای استرالیا، آمریکا، شیلی، اسپانیا و چین و مقایسه عملکرد آنها ازجنبههای مختلف، به تحلیل عوامل مؤثر بر بازدهی این ابزارها پرداخته شود.
بازار آب
اقتصاد آب
مطالعه تطبیقی
مکانیزم بازار
2018
12
22
184
197
https://www.iwrr.ir/article_63709_06336ccefb09ed7cf021be627ac8c050.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
تعیین آسیبپذیری آبخوان باراندوزچای دشت ارومیه با استفاده از ترکیب شاخصهای DRASTIC، SI و SINTACS
اسفندیار
عباس نوین پور
سحر
یعقوبی گردویشه
اصغر
اصغری مقدم
با توجه به نیاز روز افزون جوامع بشری به منابع آب زیرزمینی، به ویژه در مناطق خشک و نیمهخشک مانند ایران، حفاظت و جلوگیری از آلودگی این منابع امری ضروری تلقی میگردد. بدین منظور، ارزیابی آسیبپذیری آبهای زیرزمینی میتواند نقشی حیاتی در حفاظت و بهرهبرداری از این منابع ایفا نماید. در دشت باراندوزچای، به دلیل رونق زیاد کشاورزی و استفاده از کودهای شیمیایی، مواد آفتکش و عمق کم سطح ایستابی، احتمال آلودگی آبخوان وجود دارد، به همین منظور، ابتدا به پتانسیلیابی آلودگی منابع آب زیرزمینی دشت از مدلهای DRASTIC، SINTACS و SI پرداخته شد و سپس با روش ترکیبی، نقشه نهایی از مناطق آسیبپذیر تهیه گردید. مقایسه نتایج بهدست آمده از مدلها با دادههای نیترات بر اساس شاخص همبستگی (CI) نشان داد که روش ترکیبی سه مدل دارای همبستگی بیشتری نسبت به مدلهای منفرد DRASTIC، SINTACS و SI دارد. براساس روش ترکیبی حاصل از سه مدل 25، 40 و 35 درصد مساحت از آبخوان دشت باراندوزچای به ترتیب در محدوده آسیبپذیری کم، متوسط و زیاد قرار دارد. با توجه به میزان استاندارد جهانی نیترات، آب دشت برای مصارف شرب مناسب بوده است.
غلظت نیترات
روش ترکیبی
شاخص همبستگی(CI)
2018
12
22
198
215
https://www.iwrr.ir/article_63710_9fd5f37be1432b353f46bad168fd148a.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
ارزیابی تأثیر هزینههای راهاندازی و خروج واحدهای برقآبی بر برنامهریزی تولید انرژی الکتریکی در سیستم آبی- حرارتی
محمدصادق
جوادی
یکی از مهمترین مؤلفههای تأثیرگذار بر هزینه بهرهبرداری، هزینههای راهاندازی و خروج واحدهای نیروگاهی است. در مورد واحدهای سوخت فسیلی، این هزینه متناسب با میزان سوختی که در زمان روشن شدن واحد از لحظه راهاندازی تا لحظه سنکرون شدن واحد مصرف میشود، به عنوان ملاک عمل قرار میگیرد. در مورد واحدهای آبی، به دلیل عدم وابستگی ورود و یا خروج واحد به سوخت فسیلی، این هزینهها در نظر گرفته نمیشود. با این حال، افزایش تعداد دفعات راهاندازی و خروج واحدهای آبی منجر به افزایش استهلاک تجهیزات نیروگاه، به طور خاص استاتور واحد، شده و در نتیجه لازم است هزینههای مرتبط با آن محاسبه شده و در برنامهریزی تولید مورد توجه قرار گیرد. در این مقاله، موضوع ارزیابی هزینههای راهاندازی و خروج مکرر واحدهای آبی، در مسئله برنامهریزی تولید کوتاه مدت مورد توجه قرار گرفته است. برای این منظور، مسئله بهرهبرداری از واحدهای برقآبی در قالب یک مسئله بهینهسازی مختلط با عدد صحیح غیرخطی توصیف شده است. متغیرهای تصمیم این مسئله، تعیین نقطه کار بهینه واحدهای تولید آبی و حرارتی در افق برنامهریزی است. به منظور ارزیابی مدل پیشنهادی، از یک شبکه آزمون استاندارد شامل 9 واحد حرارتی و یک واحد آبی از نوع سد مخزنی استفاده شده است. سناریوهای مختلفی به منظور ارزیابی نقش هزینه راهاندازی و خروج واحدهای آبی، متناسب با میزان استهلاک تجهیزات نیروگاه، در نظر گرفته شده است. نتایج شبیهسازی نشان میدهد، که در نظر گرفتن هزینههای یاد شده، میتواند الگوی بهرهبرداری را تغییر داده و میتواند تعداد دفعات راهاندازی واحد را به نصف نیز کاهش دهد.
برنامهریزی تولید
بهینهسازی غیرخطی مختلط با عدد صحیح
راه اندازی و خروج واحدهای نیروگاهی
واحدهای برقآبی
2018
12
22
216
225
https://www.iwrr.ir/article_63711_53ce10dbdf428f0e36e5ded99f780fc8.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
استخراج و وزن دهی شاخص های معرف اصول حکمرانی آب کشاورزی در شبکه های آبیاری و زهکشی خوزستان
عادل
دحیماوی
علی محمد
آخوند علی
عبدالرسول
شیروانیان
سعید
برومند نسب
اصول شفافیت، مشارکت، پایداری، استانداردسازی، نظارت و اثربخشی به عنوان اصول اساسی حکمرانی خوب در مدیریت منابع آب می باشند. در این تحقیق ابتدا، استخراج شاخصهای معرف اصول حکمرانی آب کشاورزی در استان خوزستان با استفاده از روش دلفی در دستور کار قرار گرفت. سپس وزن هر یک از شاخصهای استخراج شده، با استفاده از مدل بردار ویژه محاسبه گردید. دادههای مورد نیاز با طراحی پرسشنامههای تخصصی و با استفاده از نظرات متخصصین آب و خاک استان خوزستان به دست آمد. بر اساس نتایج مطالعه، 16 شاخص به عنوان شاخصهای معرف اصول حکمرانی آب استخراج شدند. همچنین نتایج نشان داد، شاخصهای مدیریت منابع آب از اصل شفافیت، خودگردانی نظام بهرهبرداری آب کشاورزی از اصل مشارکت و آماده بکار بودن پمپها از اصل استانداردسازی با مقادیر عددی 211/0، 155/0 و100/0 دارای بیشترین وزن و شاخصهای دور آبیاری از اصل پایداری، کارایی مدیریت برق تأسیسات از اصل استانداردسازی و نرخ نزاع آبیاری از اصل نظارت، با مقادیر عددی 017/0 ، 019/0 و 027/0 کمترین وزن را به خود اختصاص دادند. از طرفی دیگر، مجموع مقادیر عددی وزن شاخصها نشان می دهد که در مدیریت منابع آب شبکههای آبیاری و زهکشی خوزستان، اصول شفافیت، مشارکت و استانداردسازی در مقایسه با اصول پایداری، نظارت و اثربخشی، بیشتر مورد توجه متخصصین علوم آب وخاک این استان، قرار گرفته است.
بردار ویژه
حکمرانی خوب
روش دلفی
شاخص
مدیریت منابع آب
2018
12
22
226
238
https://www.iwrr.ir/article_63712_3342b29280ccd0687de69d4386bf0b51.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
پس پردازش خروجی مدل های پیش بینی عددی بارش پایگاه داده TIGGE با مدل میانگین گیری بیزین (BMA)
صالح
امین یاوری
بهرام
ثقفیان
مجید
دلاور
بارش یکی از مهمترین پدیدههای هواشناسی و محرک اصلی در پیشبینی جریان رودخانه است. از اینرو تشخیص مقدار بارش در آینده کمک شایانی به مدیریت منابع آب و پیشبینی سیلاب میکند. در همین راستا برخی از مهمترین مراکز هواشناسی دنیا پیشبینیهای عددی بارش را در مقیاس جهانی در اختیار کاربران قرار دادند. در دسترس بودن مدلهای پیشبینی گروهی جهانی در پایگاه داده TIGGE فرصتهای جدیدی را برای پیشبینی سیلاب ایجاد میکند. در این تحقیق تاثیر پسپردازش بر مهمترین مدلهای پیشبینی گروهی عددی جهانی از قبیل UKMO، ECMWF، NCEP و CMA در پایگاه داده TIGGE در طول سالهای 2007 تا 2014 برای حوضه رودخانه بشار بررسی شد. ارزیابیها در دوبخش احتمالاتی و غیراحتمالاتی انجام گردید. در ابتدا پیشبینی عددی گروهی بارش چهار مدل با روش نگاشت چندک تصحیح اریبی شدند. سپس با کمک مدلمیانگینگیری بیزین عمل پسپردازش انجام شد. نتایج ارزیابی احتمالاتی بعد از پسپردازش نشان داد که مهارت مدلهای پیشبینی برای حوضه بشار افزایش یافت و هیستوگرام VR بدست آمده از هر مدل، توزیع یکنواختی داشت. همچنین نتایج ارزیابی احتمالاتی با معیار BSS برای حالت ترکیبی چهار مدل پیشبینی عددی بارش با روش BMA در بیشتر ایستگاهها نزدیک به 0.5 و در حالت ترکیب وزنی یکسان نزدیک به صفر بود که نشان میدهد پیشبینی ترکیبی BMA مهارت بالاتری نسبت به مدلهای منفرد دارد.
پیش بینی عددی بارش
پیش بینی گروهی
پس پردازش
BMA
2018
12
22
239
252
https://www.iwrr.ir/article_63714_881a613248c028e03d49682eecfb80c5.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
مروری بر مفاهیم و اصول توسعه طرحهای سازگاری با تغییر اقلیم
فرزین
جیرانی
سعید
مرید
نظر به افق رو به گسترش تاثیرات تغییر اقلیم بر جوامع، این مقوله بطور فزایندهای مورد توجه قرار گرفته است. بررسی ادبیات این موضوع نشان میدهد که در سالهای اخیر، جهتگیری محورهای مطالعاتی این مبحث از صرف "ارزیابی اثرات" به "سازگاری" گرایش قابل توجه داشته است. این تغییر در کشورمان هنوز چندان ملموس نیست و نمونه آن پنجمین کنفرانس تغییر اقلیم سازمان هواشناسی در سال 2016 است که از مجموعۀ مقالات تنها 2% آن بر این محور تمرکز داشتند. جهت کمک و امید به پشتیبانی از این حرکت، مقاله حاضر تلاش دارد تا به لحاظ نظری و ساختاری، ابعادی از بحث سازگاری را تبیین نماید که لازم است در تحقیقات و مطالعات سازگاری مدّ نظر قرار گیرند. در این راستا رویکردها و راهبردهای سازگاری، نحوه برنامهریزی و تدوین اقدامات و مسیر سازگاری، ظرفیت سازگاری و مشارکت ذیمدخلان و جاریسازی، بخشی از مواردی هستند که در این نوشتار مورد توجه قرار گرفتهاند. در انتها نیز نکات قابل تأکید در خصوص ارزیابی طرحهای سازگاری بررسی و ارائه شدهاند.
سازگاری با تغییر اقلیم
رویکردها
برنامهریزی سازگاری
2018
12
22
263
268
https://www.iwrr.ir/article_53642_698106e7bea45bdf6981d3804669d190.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
فن آوری تکه نگاری صوتی، ابزاری کارآمد برای پایش پیوسته سرعت و دمای جریان آب
مسعود
بحرینی مطلق
رضا
روزبهانی
اشکان
فرخ نیا
محمد
سلطانی اصل
کمال
محتشم
تکه نگاری صوتی شاخه ای از دانش سنجش از دور است که با ارسال امواج صوتی در درون آب، سرعت و دمای جریان آب را به صورت پیوسته در رودخانه ها، دریاها و اقیانوس ها اندازه گیری می کند. دستگاه های تکه نگاری صوتی با اتصال به ماهواره های GPS با دقت نانو ثانیه هم زمان سازی می گردند و در یک زمان واحد امواج صوتی را ارسال می کنند. با تجزیه و تحلیل زمان رسیدن امواج صوتی به دستگاه ها، خصوصیات جریان آب محاسبه می گردد. در این مقاله، نحوه ی عملکرد فن آوری تکه نگاری صوتی بررسی شده و کارایی آن در کانال آب کوثر دانشگاه صنعتی مالک اشتر مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور دو دستگاه تکه نگاری صوتی به فاصله ی 127متری از یکدیگر قرار داده شد و امواج صوتی با بسامد 30 کیلوهرتز در فواصل زمانی 60 ثانیه ای ارسال گردید. براساس تحلیلهای انجام شده، سرعت صوت در آب 1482 متربرثانیه و دمای آب نیز 3/20 درجه سانتی گراد محاسبه گردید. داده های سرعت صوت و دمای آب به دست آمده از روش تکه نگاری صوتی با استفاده از سنسور دما صحت سنجی شده و مورد تایید قرار گرفت. همچنین سرعت جریان آب، صفر متربرثانیه توسط دستگاه برآورد شد که با توجه به ساکن بودن آب کانال، صحت اندازه گیری و عملکرد دستگاه کاملا مورد تایید واقع گردید.
سنجش از دور
تکه نگاری صوتی درون آب
سرعت صوت در آب
دمای جریان آب
سرعت جریان آب
2018
12
22
279
284
https://www.iwrr.ir/article_64947_79cee677807f51d63bece057bc76d8b3.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
تحلیل پارامترهای رودخانه با استفاده از شاخص های مبتنی بر نظریه آشوب (مطالعه موردی: دبی جریان رودخانه زاینده رود)
سید فرهاد
موسوی
مهسا
بوستانی
حجت
کرمی
سعید
فرزین
تحلیل پارامترهای هیدرولوژیک رودخانه در مقیاسهای کوتاهمدت و بازه بلندمدت زمانی، نقش بهسزایی در مطالعات تولید و ذخیرهسازی انرژی برقابی، کنترل سیلاب و خشکسالی دارد. در این پژوهش، با بهکارگیری شاخصهای آشوبی، وضعیت دینامیک سری زمانی جریان و تأثیر مقیاس زمانی بر رفتار جریان رودخانه زایندهرود طی 43 سال (92-1350) ارزیابی گردیده است. دادههای ایستگاههای هیدرومتری اسکندری، قلعه شاهرخ، پل زمانخان و پل کله در رودخانه زایندهرود در دو مقیاس زمانی روزانه و 10 روزه مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از شاخص ﺑُﻌﺪ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ، اﻣﮑﺎن وﺟﻮد آﺷﻮب در دﺑﯽ رودخانه ﺑﺮرﺳـﯽ شد. طبق نتایج، در مقیاس روزانه، برای ایستگاههای اسکندری، قلعه شاهرخ، پل زمانخان و پل کله، ﻣﻘﺪار غیر صحیح ﺑُﻌﺪ ﻫﻤﺒﺴـﺘﮕﯽ به ترتیب برابر 34/3، 6/3، 77/3 و 84/3 است که نشان از آشوبی بودن جریان در این ایستگاهها دارد. با افزایش مقیاس زمانی به 10 روزه، دبی جریان در تمام ایستگاهها رفتاری تصادفی پیدا می-کند. با استفاده از آزمون نمای لیاپانوف، ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ سیستم ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ اوﻟﯿﻪ به عنوان یک مشخصه سیستمهای آشوبناک، بررسی شد. بزرگترین نمای لیاپانوف بهدست آمده در هر چهار ایستگاه در دو مقیاس روزانه و 10 روزه مثبت بهدست آمده است. در ادامه، از نمای هرست برای بررسی فرایند تصادفی دادهها در مقابل غیرتصادفی بودن آنها استفاده شد. با توجه به مقایسه شاخصهای دینامیک غیرخطی، به نظر میرسد که بُعد همبستگی معیاری دقیقتر جهت تشخیص آشوبناکی در سیستمهای غیرخطی میباشد.
شاخصهای آشوبی
سیستمهای پویا
افق پیشبینی
پارامترهای رودخانه
زایندهرود
2018
12
22
253
256
https://www.iwrr.ir/article_61875_cc888329147caf218d45cf0c4c1fe8ab.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
ارزیابی ساختاری مصوبه تشکیل کارگروه سازگاری با کم آبی
مهدی
فصیحی هرندی
گذراندن مصوبه اکنون به پارادایم اصلی و راه حل مسائل در عمده سیاستگذاریهای آب تبدیل شده است. هفده سال بعد از شروع خشکسالی هیأت وزیران جمهوری اسلامی ایران تشکیل کار گروه سازگاری با کمآبی را از تصویب گذراند. هدف از مصوبه ایجاد ساختاری جدید جهت «هماهنگی، انسجام و پیگیری» برای «سازگاری» با «کم آبی» و «تعادل منابع و مصارف اب» با «اتخاذ تصمیمات مناسب» است. اهتمام سیاستگذار در تبعیت از منش حکمرانی پیشینیان و عبور از سیاستهای «مقابله» با خشکسالی به مرحله «سازگاری» گام بلندی است. آنچه این مقاله منتقد آن «نیست» همین نفسِ تغییر است، حرکت از مقابله با خشکسالی به سازگاری با آن. آنچه که پرسشگری خواهد کرد رویکرد به این سازگاری و مفاد مصوبه است. اصلیترین عنصر غایب در مصوبه سازگاری، حضور ذیمدخلان و تبیین روش جلب همکاری و مشارکت است. این مقاله ضمن مرور محتوای مصوبه به دلایل و عواملی میپردازد که عدم توجه به آن احتمال موفقیت مصوبه را به حداقل رسانده است. در پایان قواعدی علمی که بایستی بر قانون گذاری رژیم حکمرانی موفق آب حاکم باشد ارائه شده است.
قانون توزیع آب ایران
حکمرانی آمرانه
سازگاری
خشکسالی
مدیریت منابع آبی مشترک
2018
12
22
257
262
https://www.iwrr.ir/article_63361_2e3677bb4c32bca3aef3ee78283c9ed5.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1397
14
4
بررسی رابطه مهندسی ارزش و میزان کیفیت خدمات ارائه شده توسط شرکت آب و فاضلاب شهری استان کردستان
رضا
شافعی
خدیجه
کریمی
سید محمد
موسوی جد
حیدر
محمدی
امروزه در بسیاری از کشورهای جهان سهم مهمی از تولید ناخالص ملی مربوط به بخش خدمات است. با افزایش تعداد سازمانهای خدماتی و پیرو آن رقابت فزاینده، همچنین تغییر بیوقفه و مداوم سلیقههای مشتریان و بالا رفتن سطح انتظارات آنها، بزرگترین چالشی که این سازمانها با آن مواجه هستند، حفظ و ایجاد مزیت رقابتی است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ اجرا توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه کارمندان و ارباب رجوعان شرکت آب و فاضلاب شهری در استان کردستان میباشد. برای جمع آوری دادههای پژوهش از دو پرسشنامه شامل پرسشنامه استاندارد مدل سروکوال کیفیت خدمات که میان ارباب رجوع توزیع شد و همچنین پرسشنامه مهندسی ارزش که در میان کارکنان شرکت آبفا توزیع شد، استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که بین ابعاد مهندسی ارزش و میزان کیفیت خدمات ارائه شده در شرکت آب و فاضلاب استان کردستان رابطه معناداری وجود دارد و مهندسی ارزش باعث بالا رفتن میزان اعتماد، پاسخگویی کارکنان، همدلی بین کارکنان و ارباب رجوع و همچنین افزایش کیفیت عوامل محسوس و در نتیجه آنها افزایش کیفیت خدمات ارائه شده توسط شرکت آبفا استان کردستان میشود. بین دو بعد مهندس ارزش یعنی مطالعات ارزش و مطالعات تکمیلی و کیفیت خدمات رابطه معناداری وجود دارد و میتوان نتیجه گیری کرد که مهندسی ارزش باعث بالا بردن اعتماد و میزان پاسخگویی کارکنان و همدلی بین کارکنان و ارباب رجوعان و همچنین از مهندسی ارزش برای بالا بردن کیفیت عوامل محسوس نیز استفاده میشود.
مهندسی ارزش
کیفیت خدمات
مطالعات مقدماتی
مطالعات تکمیلی
مطالعات ارزش
2018
12
22
268
277
https://www.iwrr.ir/article_63373_121061797c3b399f73604a223c082f7d.pdf