طراحی ابعاد سیستم انتقال آب بین حوضه‌ای با لحاظ شاخص‌های تصمیم‌گیری در حوضه‌های آبریز مبدﺃ و مقصد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی عمران/ آب و محیط زیست، پردیس فنی و مهندسی شهید عباسپور، دانشگاه شهید بهشتی.

2 استادیار / دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، پردیس فنی و مهندسی شهید عباسپور، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

افزایش روز افزون نیاز به منابع آب برای تأمین مقاصد مختلف، مسئله دست‌یابی به آب شیرین را با مشکلات و محدودیتهای فراوانی روبرو کرده است. این مسئله در داخل کشور به دلیل عدم همخوانی توزیع مکانی منابع آب محدود و نقاط دارای سطح تقاضای آبی بالا، به صورت جدی‌تری مطرح می‌باشد. در این میان انتقال بین حوضه‌ای آب به عنوان راهکاری برای حل مشکل کمبود آب از دیرباز مطرح بوده است. وجود معیارها و عوامل اثرگذار مختلف و متعدد، مطالعه  این طرح‌ها را بسیار دشوار نموده است. در تحقیق حاضر، طراحی مطلوب ابعاد یک سیستم انتقال آب بین حوضه‌ای در قالب مطالعه موردی طرح انتقال آب بهشت‌آباد از حوضه بالادست کارون به حوضه آبریز گاوخونی با استفاده از مدل برنامه‌ریزی منابع آب MODSIM در قالب 6 سناریو مورد ارزیابی قرار گرفته است. در ادامه با استفاده از مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره و تئوری مجموعه‌های فازی، سناریوی مطلوب برای انتقال آب بهشت آباد انتخاب و بدین ترتیب توجیه‌پذیری و حجم آب قابل انتقال در این طرح مشخص شده است. نتایج مدل شبیه‌سازی نشان از وجود یک دوره خشک 10 ساله در سری زمانی آورد رودخانه‌های حوضه آبریز دارد. لذا نتایج مطالعات در شرایط لحاظ دوره هیدرولوژیک خشک نیز ارائه شده و مورد مقایسه قرار گرفته است. با توجه به این موضوع، حجم قابل انتقال آب در شرایط لحاظ دوره هیدرولوژیک بلند مدت در حدود 190 و در شرایط لحاظ دوره هیدرولوژیک خشک در حدود 147 میلیون متر مکعب در سال به‌دست آمده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Capacity Design of Inter-Basin Water Transfer Systems Considering Decision Making Criteria in the Source and the Target Basins

نویسندگان [English]

  • Y. Raoufi 1
  • M. Shourian 2
  • J. Attari 2
1 M. Sc. Graduate, Faculty of Civil, Water and Environmental Engineering, Abbaspour College of Technology, Shahid Beheshti University
2 Assistant Professor, Faculty of Civil, Water and Environmental Engineering, Abbaspour College of Technology, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Increase of need to water resources in order to supply various demands has caused complicated limitations and problems in access to fresh water. In Iran this issue is serious due to unbalanced spatial distribution of limited water resources and high demand sites. Accordingly, for a long time the inter-basin water transfer has been a proposed approach to solve the problem of water shortage. Due to various decision making criteria and factors, studies of the inter-basin water transfer projects have been known as complex and difficult problems in literatures. In this research, optimum design of capacities for Behesht-Abad inter-basin water transfer system, from up-stream Karoun basin to Gavkhooni basin, has been studied through 6 possible scenarios using the river basin simulation model MODSIM. By applying multi-criteria decision making and fuzzy sets theory, the more beneficial scenario and justifiable volume of water transfer are selected. The simulation results show that there is a recent period of 10 year drought in basin’s river flow time series. So, the results are also compared for the hydrological drought period in the basin. It is seen that when considering the normal long term time series for river discharges, volume of 190 MCM is a sustainable limit for studied inter-basin water transfer system. Considering the recent drought time series, this volume would be 147 MCM.