کاهش خسارت سیل در مخروط افکنه‌ها مطالعه موردی: رودخانه جاماش در بندرعباس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار/ دانشکده مهندسی عمران- دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی- تهران- ایران

2 کارشناس ارشد مهندسی عمران/ دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی- تهران- ایران

3 کارشناس ارشد مهندسی عمران/ مهندسی رودخانه – بخش آب و محیط زیست شرکت نانو مقیاس مدرن- تهران- ایران

چکیده

تحقیق حاضر به ارزیابی مالی و جانی خسارت سیل در مخروط افکنه‌ها می‌پردازد و رودخانه جاماش در استان هرمزگان که بر روی مخروط افکنه واقع شده و از عرض بسیار زیاد، شریانی بودن و نیز طبیعت وحشی و فصلی برخوردار است به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفت. سیلاب با دوره بازگشت‌ها و سناریوهای مطرح به ‌کمک مدل Mike Flood شبیه سازی و خسارت وارد در محیط GIS بررسی گردید. نتایج تحلیل کاهش قابل توجه خسارت با کنترل سیلاب توسط دیوارهای طولی و سرریز را با توجه به تاثیر آن بر آبخوان زیرزمینی در مخروط افکنه نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reduction of Flood Losses in Alluvial Fans Case Study: Jamash River in Bandar Abbas

نویسندگان [English]

  • M.R. Kavianpour 1
  • P. Nikrou 2
  • M.A. Pourhasan 3
1 Associate Professor Faculty of Civil Engineering, K.N. Toosi University of Technology, Tehran, Iran
2 M.S in Civil Engineering, K.N. Toosi University of Technology, Tehran, Iran
3 Ms.C. in Civil Engineering, River Engineering, Water & Environment Department of Nanomeghyas Modern Co. , Tehran, Iran.
چکیده [English]

This research has been carried out to assess the life and economic losses caused by flood with especial attention on alluvial fan areas. For this study, Jamash River in Hormozgan province, Iran, which lies on an alluvial fan was selected. This river is wide, arterial, and with wild and seasonal nature. In this paper, the river flood was simulated with different return periods and different scenarios by Mike Flood model and the flood damage was estimated and analyzed using GIS environment. The results indicate significant hazard reduction when longitudinal walls and spillway are used for flood control. This is due to the effect on the aquifer in the alluvial fans.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • flood
  • Jamash River
  • Alluvial fan river
  • Urban Flood
  • Rural river
بزرگی ب (1386) مدیریت پایدار سیلاب با رویکرد مدیریت ریسک. رساله دکتری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی.
پورحسن م ع (1385) ارزیابی ریسک سیلاب در رودخانه‌های شهری با استفاده از مدل­های یک­بعدی و دوبعدی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعت آب و برق.
حکمتی‌فر  ح، نظریها م و گیوه چی س (1388) ارزیابی خسارت‌ها کشاورزی ناشی از سیلاب با استفاده از مدل سازی Hec-Ras و Arc view . مجله علوم و تکنولوژی محیط زیست، شماره 4.
سیف س، صادقی م ع، نوروزی ا و وثوق م (1388) نقشه‌های خطرپذیری سیل در مخروط‌افکنه‌ها. هشتمین سمینار بین‌المللی مهندسی رودخانه، اهواز، دانشگاه شهید چمران.
شایان س (1382) ویژگی‌های ژئومرفولوژیک مخروط افکنه حوضه گاماسیاب. پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 46.
شرکت آب منطقه­ای استان هرمزگان (1387) مطالعات هیدرولوژی و منابع آب رودخانه جاماش. جلد چهارم، گزارش مطالعات پایه، مهندسین مشاور یکم.
نیکرو پ (1390) شبیه­سازی و مدیریت سیلاب در رودخانه­های مستقر در مخروط­افکنه­ها. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی.
وهابی  ج (1382) تحلیل سامانه‌های پخش سیلاب و معرفی نیازهای تحقیقاتی. مجله پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، شماره60.
Danish Hydraulic Institute (DHI). (2005) MIKE FLOOD 1D-2D Modelling User Manual, MIKE 11- A Modelling System for Rivers and Channels, MIKE21-Coastal Hydraulics and Oceanograghy, Hydrodynamic Model, Scientific Documentation, Kopenhagen, Denmark.  www.dhisoftware.com.
Dutta D, Herath S , Musiake K(2003) A mathematical model for flood loss estimation. Journal of Hydrology 277: 24-49.
Fleming G (2002) Flood risk management. ISBN: 0 727731122, Thomas Telford Publication, London, UK.
Kron W (2000) Natural catastrophes; lessons from the past – concerns for the future. The GENEVA Paper on Risk & Insurance, 25(4): 570-581.
Penning-Rowsell E, Floyd P, Ramsbottom D, Surendran S (2005) Estimating injury and loss of life in floods., A deterministic framework. Natural Hazards 36: 43-64.
Pilon JP (2005) United Nations- International strategy for disaster reduction (ISDR). Guidelines for Reducing Flood Losses, New York, USA.