ارزیابی اثرات زیست‌محیطی تخلیه سفره آب زیرزمینی دشت جیرفت و پیش‌بینی شرایط در آینده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد/ زمین شناسی زیست محیطی

2 استادیار / گروه زمین‌شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

هدف اصلی این تحقیق شناخت و ارزیابی اثرات زیست محیطی تخلیه سفره آب زیرزمینی دشت جیرفت طی چند سال اخیر و پیش‌بینی شرایط در آینده است. بدین منظور کلیه اطلاعات هواشناسی، هیدرولوژیکی، هیدروژئولوژیکی، زمین‌شناسی و جغرافیایی جمع‌آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نقشه‌های کیفیت شیمیایی و هم‌عمق سطح آب زیرزمینی منطقه به کمک نرم افزار ArcGIS رسم و پس از آن اضافه‌برداشت، افت سطح ایستابی، کسری مخزن و تغییرات شوری آب زیرزمینی در قسمتهای مختلف دشت محاسبه شده است. در ادامه این تحقیق، با استفاده از اطلاعات چند سال اخیر مربوط به تغییرات کمّی و کیفی آبهای زیرزمینی و با فرض ادامه روند کنونی تغذیه و تخلیه سفره‌، وضعیت 10 سال آینده نیز مورد پیش‌بینی قرار گرفته است. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد پمپاژ بیش از حد از سفره‌ آب زیرزمینی، پیامدهای زیست‌محیطی فراوانی همچون تغییر کیفیت آب زیرزمینی، افزایش مصرف انرژی استحصال آب زیرزمینی، افزایش آسیب‌پذیری دشت نسبت به خشکسالی، نشست زمین و ایجاد درز و شکاف در سطح زمین و ابنیه و... را به‌ دنبال داشته است. بنابراین چنانچه اقدام جدی و مؤثری در این زمینه صورت نگیرد، این دشت در آینده نه تنها با تشدید پیامدهای زیست محیطی، بلکه با مشکلات اقتصادی و اجتماعی نیز مواجه خواهد ‌شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Environmental Impacts of Aquifer Depletion in Jiroft Plain and Prediction of the Future Status

نویسندگان [English]

  • A.R Shahidasht 1
  • A Abbasnejad 2
1 MSc. Of environmental geology
2 - Assistant professor of Geology department, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
چکیده [English]

The main purpose of this Study is to recognize and evaluate the environmental impacts of aquifer depletion in Jiroft plain in Kerman Province, Iran, during several past years and Prediction of the future status. In this regard, all relevant data, including meteorological, hydrological, hydrogeological, geological, and geographical data have been gathered and evaluated. Isocheimal maps and groundwater table maps of this plain were drawn using ArcGIS software. Accordingly the over-extraction, water table decline rate, excess discharge, as well as chemical changes of aquifers has been determined. Assuming that the past and present trends would continue in the future, the status of aquifers fot the next 10 years has been determined. Results indicated that the overdraft has led to several environmental impacts including groundwater quality variation, increase in energy consumption for groundwater extraction, enhancement of susceptibility to drought, ground subsidence, the occurrence of cracks and joints in buildings, etc. If no drastic actions are taken, the plain will not only be faced with much more severe environmental impacts, but will also encounter economical and social problems.

 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aquifer Depletion
  • Water table Decline
  • Jiroft plain
  • environmental impacts
اداره کل هواشناسی کرمان (1384)، آمار هواشناسی ایستگاههای سینوپتیک استان کرمان.
امور مطالعات منابع آب جیرفت (1381)، گزارش ادامه مطالعات دشت جیرفت ، 106 ص.
امور مطالعات منابع آب جیرفت (1386)، گزارش ادامه مطالعات دشت جیرفت ، 80 ص.
سازمان جغرافیایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح (1382)، فرهنگ جغرافیایی آبادیهای استان کرمان، شهرستان جیرفت، 155 ص.
شرکت سهامی آب منطقه ای کرمان (1387)، معاونت مطالعات پایه منابع آب، سیمای آب استان، 315ص.
مهندسین مشاور یکم (1387)، طرح مطالعات زیست محیطی، منابع و مصارف حوضه غرب جازموریان با رویکردی سیستمی و جامع‌نگر، مطالعات آب زیرزمینی، جلد 3 -5: مطالعات آب زیرزمینی هلیل میانی، ص 89 - 117.