بررسی تأثیر عدم قطعیت مدل‌های چرخه عمومی جو و اقیانوس (AOGCM) و سناریوهای انتشار گازهای گلخانه‌ای بر رواناب حوضه تحت تأثیر تغییر اقلیم، مطالعه موردی: حوضه قرنقو، آذربایجان شرقی

آشفته, پریسا سادات; مساح بوانی, علیرضا

بررسی تأثیر عدم قطعیت مدل‌های چرخه عمومی جو و اقیانوس (AOGCM) و سناریوهای انتشار گازهای گلخانه‌ای بر رواناب حوضه تحت تأثیر تغییر اقلیم، مطالعه موردی: حوضه قرنقو، آذربایجان شرقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری /مهندسی منابع آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران.

² استادیار /پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران.

چکیده

این تحقیق تأثیر پدیده تغییر اقلیم بر رواناب حوضه قرنقو در دوره 2039-2010 میلادی را با لحاظ نمودن عدم قطعیت مربوط به مدل‌های AOGCM¹ و سناریوهای انتشار گازهای گلخانه‌ای، بررسی می‌نماید. ابتدا مقادیر دما و بارش ماهانه هفت مدل‌ AOGCM تحت سناریوهای A2 و B2 در دوره آتی و دوره پایه 2000-1971 برای حوضه، تهیه شده و سپس کوچک مقیاس شدند. نتایج نشان از کاهش بارندگی و افزایش دما در دوره آتی داشته، به‌طوری که دمای حوضه در دوره آتی برای سناریوی A2‌ بین 2/0 تا 3 و برای B2 بین 3/0 تا 4 درجه سانتی‌گراد نسبت به دوره پایه افزایش می‌یابد. همچنین حوضه در دوره آتی شاهد افزایش بارندگی برای فصل پاییز و کاهش آن برای فصل تابستان بوده و محدوده تغییرات بارش برای سناریوی A2‌ بین 93- تا 139% و برای B2 بین 61- تا 157% خواهد بود. برای دخالت عدم قطعیت مدل‌های AOGCM، این مدل‌ها وزن‌دهی شدند. با واسنجی مدل IHACRES رابطه بارش ـ رواناب ماهانه حوضه شبیه‌سازی شده و با استفاده از روش مونت کارلو تعداد 2000 نمونه از تابع توزیع احتمالاتی ماهانه دما و بارندگی کوچک مقیاس شده حوضه، تولید گردید. با معرفی این مقادیر به IHACRES، 2000 سری رواناب ماهانه در دوره آتی شبیه‌سازی گردید. نتایج نشان می‌دهند که متوسط رواناب سالانه دراز‌مدت در دوره آتی به میزان 73/1 برای A2 و 44/0 متر مکعب بر ثانیه برای B2 نسبت به دوره مشاهداتی افزایش نشان می‌دهد. این افزایش رواناب برای سناریو A2 بیشتر از سناریوی B2 خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of AOGCM Model Uncertainty and Emission Scenarios of Greenhouse Gases Impact on the Basin Runoff under Climate Change, Case study Gharanghu Basin, East Azerbaijan

نویسندگان [English]

P.S Ashofteh ¹
A.R Massah ²

¹ Ph.D. Candidate, Department of Irrigation & Reclamation, Faculty of Agricultural Engineering & Technology, College of Agricultural & Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

² Assistant Professor, College of Abureyhan, University of Tehran, Pakdasht, Iran,

چکیده [English]

This research was aimed to investigate the changes of runoff considering the uncertainty of AOGCM models and emission scenarios that may occur due to climate change in the period of 2010-2039 (2020s). First, the monthly temperature and precipitation data of AOGCM models (models of TAR reports) were provided for the baseline period (1971-2000) and the future period (2010-2039) under the SRES emission scenarios, namely A2 and B2. Then, these data were spatially and temporally downscaled to Gharanghu basin by proportional and change factor methods. Results showed that the temperature increased and the precipitation decreased in the future compared to the baseline period. The monthly probability distribution function of the temperature and the precipitation in the period of 2020s was constructed using weighting method; comparing observed and modeled temperature and precipitation. A semi- conceptual model (IHACRES) was calibrated for simulation of the monthly runoff of the basin. Using the Monte Carlo approach, 2000 samples of temperature and precipitation were generated by the probability distribution functions and were introduced to IHACRES. Finally 30-year time series of monthly runoff were simulated in 2020s. The results were compared to the baseline result which indicated that the climate change will affect the runoff in the basin.

کلیدواژه‌ها [English]

Climate change
Uncertainty
Emission scenario
Monte Carlo
runoff
Gharanghu Basin

مراجع

آشفته, پ.، (1387)، "آنالیز عدم قطعیت تأثیر تغییر اقلیم بر رژیم سیلاب با رویکرد بیزی; مطالعه موردی حوضه آیدوغموش، آذربایجان شرقی"، پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد، گروه آبیاری و زهکشی دانشگاه تهران.

قربانی واقعی، ح. مساح بوانی، ع. ر. و بهرامی، ح.، (1387)، "ارزیابی عملکرد مدل‌های AOGCM در شبیه‌سازی داده‌های اقلیمی بندرانزلی"، سومین کنفرانس منابع آب ایران، 23 تا 25 مهر ماه 1387، تبریز.

مهندسین مشاور یکم، (1385)، "گزارش هواشناسی مطالعات طراحی کشاورزی آیدوغموش".

مساح بوانی, ع، مرید, س و محمد زاده، م.، ( 1385 الف)، "وضعیت آینده اقلیم حوضه زاینده‌رود تحت تأثیر تغییر اقلیم: مقایسه‌ای بین سناریوهای مدل‌های مختلف "AOGCM، دومین کنفرانس منابع آب ایران، 3 و 4 بهمن ماه 1385، اصفهان.

مساح بوانی, ع و مرید, س. و محمد زاده، م.، (1385 ب)، "بررسی تأثیر عدم قطعیت در توزیع تجمعی احتمالاتی رواناب تحت تاثیر تغییر اقلیم"، دومین کنفرانس منابع آب ایران، 3 و 4 بهمن ماه 1385، اصفهان.

Christensen, N. and Lettenmaier, D.P., (2006), “A multimodel ensemble approach to assessment of climate change impacts on the hydrology and water resources of the Colorado River basin,” Journal of Hydrology and Earth System Sciences, 3(6), pp. 3727–3770.

Giglioli, N. and Saltelli, A., (2003), Simlab 2.2, Software for sensitivity and uncertainty analysis. Simlab Manual, Joint Research Centre European Commission.

IPCC-DDC, (1988). http://ipcc-ddc.cru.uea.ac.uk/.

IPCC-TGCIA, (1999), Guidelines on the use of scenario data for climate impact and adaptation assessment. eds. Carter, T.R., Hulme, M. and Lal, M., Version 1, 69pp. Intergovernmental Panel on Climate Change, Task Group on Scenarios for Climate Impact Assessment.

IPCC, (2007), “Climate Change 2007: The Physical Science Basis,” Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Solomon, S., D. Qin, M. Manning, Z. Chen, M. Marquis, K.B. Averyt, M.Tignor and H.L. Miller eds. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA, pp 996.

Jakeman, A.J. and Hornberger, G.M., (1993), “How Much Complexity Is Warranted in a Rainfall-Runoff Model?,” Water Resources Research, 29(8), pp. 2637-2649.

Jiang, T., Chen, Y.D., Xu, Ch., Chen, Xi. and Singh, V.P., (2007), “Comparison of hydrological impacts of climate change simulated by six hydrological models in the Dongjiang Basin, South China,” Journal of Hydrology, 336: pp. 316-333.

Katz, R.W., (2002), “Techniques for estimating uncertainty in climate change scenarios and impact studies,” Climate Research, 20: pp. 167-185.

Jones, P.D. and Hulme, M., (1996), “Calculating regional climatic times series for temperature and precipitation: methods and illustrations,” International Journal of Climatology, 16(4), pp. 361-377.

Minville, M., Brissette, F. and Leconte, R., (2008), “Uncertainty of the impact of climate change on the hydrology of a nordic watershed,” Journal of Hydrology, 358: pp, 70-83.

New, M. and Hulme, M., (2000), “Representing uncertainty in climate change scenario: a Monte-Carlo approach,” Integrated Assessment, 1: pp, 203-213.

Purkey, D.R., Joyce, B., Vicuna, S., Hanemann, M.W., Dale, L.L., Yates, D. and Dracup, J.A., (2007), “Robust analysis of future climate change impacts on water for agriculture and other sectors: a case study in the Sacramento Valley,” Climatic Change, 87: pp, 109-122.

Steele- Dunne, S., Lynch, P., McGrath, R., Semmler, T., Wang, Sh., Hanafin, J. and Nolan, P., (2008), “The impacts of climate change on hydrology in Ireland,”Journal of Hydrology, 356(1-2), pp, 28-45.

Wilby, R.L. and Harris, I., (2006), “A frame work for assessing uncertainties in climate change impacts: low flow scenarios for the River Thames, UK,” Water Resources Research, 42(2), pp, 1-10.