بررسی پتانسیل توسعه کارست در تاقدیس پیون با استفاده از تلفیق اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور همراه با تحلیل سلسله مراتب زوجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد /هیدروژئولوژی دانشگاه خوارزمی تهران، دانشکده علوم زمین، تهران، ایران

2 دانشیار /هیدروژئولوژی، دانشکده علوم زمین دانشگاه خوارزمی، تهران، ایراندکترای هیدروژئولوژی دانشگاه خوارزمی تهران، دانشکده علوم زمین، تهران، ایران

3 دکترای/ هیدروژئولوژی دانشگاه تهران، دانشکده زمین شناسی، تهران، ایران

چکیده

در این مطالعه به بررسی توسعه کارست در تاقدیس پیون در جنوب غرب ایران پرداخته شده است. بدین منظور پارامترهای موثر در توسعه کارست شامل لیتولوژی ، شیب، پوشش گیاهی، تراکم گسل‌ها، فاصله از گسل‌ها، تراکم خطواره، فاصله از خطواره، بارش و دما مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتب زوجی (AHP) وزن تأثیر هر کدام از لایه‌ها در توسعه کارست بدست آمد. نقشه نهایی توسعه کارست منطقه مورد نظر با تلفیق لایه‌های موثر استخراج گردید. نتایج نشان می‌دهد که 59 درصد از مساحت تاقدیس پیون در محدوده با پتانسیل بالای کارست شدگی، 3/5 درصد در محدوده پتانسیل متوسط و 7/35 درصد در محدوده پتانسیل خیلی کم یا فاقد پتانسیل کارست شدگی قرار گرفته است. مناطق با پتانسیل بالای کارست شدگی در شمال‌مرکزی آبخوان (سازند ایلام- سروک) قرار گرفته‌اند. چشمه‌‌های با آبدهی زیاد عمدتاً در محدوده با پتانسیل بالای کارست شدگی قرار گرفته‌اند. نتایج می‌تواند در مدیریت توسعه آبخوان بسیار مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessing Karst Development Potential in Pion Poyon Anticline using GIS,RS and Analytical Hierarchy Process (AHP)

نویسندگان [English]

  • A Khedri 1
  • M Rezaei 2
  • J Ashjari 3
1 M.Sc. student of Hydrogeology, Kharazmi University, Tehran, Iran
2 Associate Professor of Hydrogeology, Kharazmi University, Tehran, Iran, Assistant Professor of Hydrogeology, Kharazmi University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor of Hydrogeology, Tehran University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

This study investigated the karst development in Poyon anticline, Southwest of Iran. For this propose, the parameters of karst development including lithology, slope, vegetation density, faults, distance from faults, lineament density, distance from lineaments, precipitation, and temperature were investigated. Using Analytical Hierarchy Process (AHP) the weight of each layer on karst development was estimated. Final map of karst development was extracted by combination of effective layers. The results showed that 59 percent of Poyon anticline area had high karstification potential, 5.3 percent had moderate potential, and 35.7 percent had either very low potential or no karstification potential. Areas with high potential of karst development are located in north of karst aquifer (Ilam - Sarvak Formation). Springs with high discharge were noted mainly in karst areas with high potential. The result can be adapted for aquifer development management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poyon anticline
  • karst
  • AHP
  • RS
  • GIS
آبشیرینی ا (1383) کاربرد تکنیک‌های دورسنجی و GIS در شناخت و پتانسیل­یابی منابع آب­زیرزمینی کارست در تاقدیس پابده-لالی. پایان نامه کارشناسی ارشد. گروه زمین شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
آقانباتی س ع (1383) زمین شناسی ایران. انتشارات سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
محمدی ز (1385) کاربرد تکنیک­های سنجش از دور و GIS در شناخت و پتانسیل­یابی منابع آب­زیرزمینی مطالعه موردی تاقدیس گورپی استان خوزستان. پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه زمین­شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
غیثی ح (1387) بررسی عوامل موثر بر توسعه کارست در پهنه‌های کارستی زاگرس با استفاده از اطلاعات رقمی سنجش از دور و GIS. پایان نامه کارشناسی ارشد آب شناسی، بخش علوم دانشگاه شیراز.
خدایی ک، ناصری ح (1379) نقش نمایانگر‌های آب زیرزمینی در شناسایی منابع آب کارستی حوزه نمونه ارومیه با استفاده از GIS. پایان نامه کارشناسی ارشد آب شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
موحدپور ا (1380) مطالعه منابع آب کوه سفید منطقه بوانات با استفاده از تکنیکهای سنجش از دور. پایان نامه کارشناسی ارشد آب شناسی، بخش علوم دانشگاه شیراز.
El-Naqa A, Hammouri N, Ibrahim K, El-Taj M (2009) Integrated approach for groundwater exploration in wadi Araba using remote sensing and GIS. Jordan Journal of Civil Engineering, 3(3): 229-243.
Hammouri N, El-Naqa A, Barakat M (2012) An integrated approach to groundwater exploration using remote sensing and geographic information system. Journal of Water Resource and Protection, 4 (9): 717-724.
 Hsin-Fu Y, Cheng-Haw L, Kuo-Chin  H, Po-Hsun chang (2008)GIS for the assessment of the groundwater recharge potential zone. Environ Geology Journal, Springer verlage, 10(1):‌1504-1509.
Prasad R K, Mondal NC, Pallavi B, Nandakumar MV (2007)Deciphering potential groundwater zone in hard rock through the application of GIS, Environ Geology Journal, Springer-Verlag,55(3): 467-475.
Subba Rao N, Chakradhar G, Srinivas V (2001) Identification of groundwater potential zones using remote sensing techniques in and around Guntur Town, Andhra Pradesh India Journal of India society of Remote Sensing. 29)2): 69-78.
Teeuw R M) 1995( Groundwater exploration using remote sensing and a low-cost geographical information system. Hydrogeology Journal, 3(3(: 21-30.
Sener A, Davraz A, Ozcelik M (2005) An Integration of GIS and remote sensing in groundwater investigations: a case study in burdur, Turkey, Hydrogeology Journal, 13(6): 826-834.