چالش‌ها و تقابل تامین آب کشاورزی و حقابه محیط‌زیستی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار / گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه اراک .

2 استاد / گروه مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

3 استادیار/ گروه مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس،

4 دانش آموخته کارشناسی ارشد/ منابع آب دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

 
یکی از مسائل مهم امروز کشور ایران بحث احیای دریاچه ارومیه می­باشد که از سال 1387 شمسی مورد توجه دولت و برنامه­های توسعه قرار گرفته است. مسلماً از دلایلی که علی­رغم این تلاش­ها و هزینه­های سنگین همچون تشکلیل ستاد احیا، تأثیری چندانی بر وضعیت دریاچه نداشته، تبعات تخصیص آب به دریاچه بر بخش کشاورزی می­باشد. بدین منظور این تحقیق در تلاش است بطور کمّی، این تبعات را بر کشاورزی استان­های مرزی دریاچه نشان دهد. بدین منظور یک دوره 50 ساله از جریان طبیعی رودخانه­های حوضه در نظر گرفته شده است تا تحت شرایط مختلف هیدرولوژیکی، سه نوع مدیریت آب کشاورزی، تخصیص کامل و یا بخشی از نیاز آب دریاچه این مهم مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. نتایج نشان داد که تأمین حقابه دریاچه به کاهش حدود 20 تا 25 درصدی حقابه بخش زراعت آبی در استان­های آذربایجان غربی و شرقی نیاز دارد. بدیهی است که حصول به چنین کاهش سطحی، تبعات سیاسی و اجتماعی بالایی دارد و این در حالی است که طی سال­های اخیر سطح زیر کشت و تبدیل زراعت به باغ افزایش یافته است. بدین ترتیب توصیه می­شود تا ستاد احیا براساس تجربیات جهانی، مطالعات داخلی و تجربیات 5 ساله خود، چشم­انداز قابل حصول و خدمات جدیدی برای اکولوژی حوضه و دریاچه تبیین نماید، در غیر این صورت امکان بهره­برداری بهینه از فرصت زمانی و منابع اعتباری برای احیای دریاچه فراهم نخواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Challenges and Compromises of Agricultural Water Supply and Environmental Water Right in the Lake Urmia Basin

نویسندگان [English]

  • Mahnoosh Moghaddasi 1
  • Saaed Morid 2
  • Majed Delavar 3
  • Hamideh Hosenni Safa 4
1 Assistant Professor, Water Eengineering, Agriculture Faculty, Arak University, m-moghaddasi@araku.ac.ir
2 Professor, Water resources Mmanagement, Agriculture Faculty, Tarbiat Modares University,
3 Assistant Professor, Water resources Management, Agriculture Faculty, Tarbiat Modares University,
4 Ph.D. Candidate of Water Resources, Navada University. safa.hamideh@gmail.com
چکیده [English]

One of the important issues in our country is the restoration of Lake Urmia and it has been considered by the government since 2008. These efforts and high costs have had none impacts such as allocation of water to the lake on agricultural sector. This study aims to show these effects on the agricultural sector of border provinces. So purposely, in order to evaluate three agricultural water management scenarios a 49-year period of natural surface flows of watershed’s rivers is considered under the various hydrological conditions. The results showed that to provide the lake water demand caused 20 to 25 reduction of agricultural water demand in the West and East Azarbaijan provinces. It is obvious to achieve this, we certainly would have high socio-economic impacts, and recently we experienced changing of crop lands into orchards in the watershed. So, It is recommended that based on international experiences, the committee of restoration of the Lake Urmia provide an accessible framework and novel services for the ecology, otherwise, optimal utilization of credit and time shall not be presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental water right
  • Lake Urmia
  • Agricultural Water
  • Challenges

مراجع

Allen R G, Pereira L S, Raes D, and Smith M (1998) Guidelines for computing crop water requirements - FAO Irrigation and drainage paper 56. Food and Agricultural Organization of the United Nations, Rome, Italy
Al-Ghobari H M and Dewidar A Z (2017) Deficit irrigation and irrigation methods as on farm strategies to maximize crop water productivity in dry areas. Journal of Water and Climate Change 9(2):399-409
Ag N (2015) Changes in geomorphology of Lake Urmia and its negative effects on the restoration of Lake Urmia. Research Institute of Lake Urmia (In Persian)
Borg H and Grimes D W (1986) Depth development of roots with time: an empirical description. Transactions of the ASAE 29(1):194-197
Chai Q, Gan Y, Zhao C, Xu H L, Waskom R M, Niu Y, and Siddique K H (2016) Regulated deficit irrigation for crop production under drought stress. A review, Agronomy for Sustainable Development 36(1):3
Delavar M, Morid S, Hosseini Safa H and Moghaddasi M (2012) Urmia lake drought risk management program. Water Resources Allocation Model and Status Assessment, Iran's Wetlands Restoration Plan (In Persian)
Pruitt W O (1984) Guidelines for predicting crop water requirements- FAO Irrigation and drainage paper 24. Food and Agricultural Organization of the United Nations, Rome, Italy
Tajrishi (2017) Interview with Iran Newspaper. www.iran-newspaper.com/Newspaper/BlockPrint/144763, Plan for reviving Iranian wetlands, (2012) Urmia Lake Drought Risk Management Program, https://www.doe.ir/portal/theme/talab/Data/021-DRM.html (In Persian)
Morid S and Salimi Z (2015) Supplementary package of Urmia lake risk management program. Review of other measures of lakes in surface management, stepwise revitalization and reestablishment control. Iran wetland protection project, Environmental Protection Organization (In Persian)
Moghaddasi M, Morid S, Araghnejad S, and Aghaalikhani M (2010a) Assessment of irrigation water allocation based on optimization and equitable water reduction approaches to reduce agricultural drought losses: A case study for the 1999 drought in the Zayandeh Irrigation system Iran. Irrigation and Drainage 59:377-387
Moghaddasi M, Morid S, and Delavar M (2012) Urmia drought drought risk management program. Agriculture Report and Agricultural Allocation in Drought Conditions, Iran's Wetlands Restoration Plan (In Persian)
Moghaddasi M, Morid S, and Delavar M (2015) Urmia agricultural water consumption management approach in Urmia Lake restoration. Iran-Water Resources Research 11:1-12 (In Persian)
تحقیقات منابع آب ایران
دوره 15، شماره 2
مرداد 1398
صفحه 26-38

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 تیر 1397
  • تاریخ بازنگری: 14 آبان 1397
  • تاریخ پذیرش: 15 آبان 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار