ارزیابی پایداری زیست محیطی پروژه‌ی تغذیه مصنوعی کتویه (جنوب استان فارس)

مقیم, حسن; محمدی کنگرانی, حنانه; حلی‌ساز, ارشک

ارزیابی پایداری زیست محیطی پروژه‌ی تغذیه مصنوعی کتویه (جنوب استان فارس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری آبخیزداری/ دانشگاه هرمزگان

² دانشیار/ گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه هرمزگان

³ استادیار/ گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه هرمزگان

چکیده

در سال‌های اخیر با توجه به خشکسالی‌های متمادی‌، پروژه‌های تغذیه مصنوعی به عنوان یک راه‌حل برای جبران کم آبی‌ها شناخته می‌شوند که علی‌رغم اثر‌بخشی آنها در توسعه‌ی مناطق، اطلاعاتی درخصوص میزان نقش آن‌ها در پایداری محیط زیستی مناطق در دست نیست. در این پژوهش، پروژه تغذیه مصنوعی کتویه (‌لارستان – فارس) در دو زمان پیش و پس از اجرا (1397‌و 1388) و با روش سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری (نشریه 505) مورد ارزیابی محیط زیستی قرار گرفته است. بدین‌منظور چهار معیار و 18 شاخص (‌شش شاخص برای آب، پنج شاخص برای پوشش گیاهی، سه شاخص برای کاربری اراضی و چهار شاخص برای خاک) بر‌اساس نظر خبرگان، دسترسی به اطلاعات در بازه‌ها‌ی زمانی مورد مطالعه و نیز همخوانی شاخص‌ها با وضعیت زیست‌محطیی منطقه‌ انتخاب شدند. برای وزن‌دهی به معیارها نیز از نظرات خبرگان در چارچوب روش دلفی و گلوله‌برفی استفاده گردید. نتایج نشان داد پایداری توسعه منطقه از بُعد محیط زیستی پس از اجرای پروژه، تغییر قابل‌توجهی نسبت به پیش از اجرای آن کرده و منطقه از درجه پایداری متوسط در پیش از اجرای پروژه به درجه پایداری خوب در زمان پس از اجرای پروژه رسیده است. البته این ارتقاء درجه پایداری با یک شیب ملایم صورت پذیرفته است. لذا می‌توان چنین نتیجه‌گیری نمود که ساخت پروژه تغذیه مصنوعی توانسته است درجه پایداری محیط زیستی منطقه را ارتقاء بخشد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.17352347.1398.15.3.22.3

عنوان مقاله [English]

Assessment of environmental sustainability of Katuyeh artificial recharge project (southern Fars province)

نویسندگان [English]

Hassan Moghim ¹
Hannaneh Mohammadi kangarani ²
Arashk Holisaz ³

¹ PhD student of Watershed Management, University of Hormozgan, Iran

² Associate Professor, Department of Range and Watershed Management University of Hormozgan, Iran

³ Assistant Associate Professor, Department of Range and Watershed Management, University of Hormozgan, Iran

چکیده [English]

In recent years, due to frequent droughts and water scarcity, artificial recharge projects are recognized as an operational solution to overcome the water scarcity. Despite the effectiveness of such projects to develop region, there is no information about their impact on the environmental sustainability. In this research, the artificial recharge project of Katuyeh (Larestan- Fars) has been ecologically evaluated by the forest, rangeland and watershed management method over two different periods (i.e. before and after implementation of the project, 2009-2016). For this purpose, 4 criteria and 18 indicators (six water indicators, five vegetation cover indicators, three land use indicators and, four soil indicators) were selected based on experts’ opinions, data availability and consistency of the indicators with the ecological condition of the region. In order to weighing the criteria, expert's opinions were used in Delphi method and Snowball framework. The results showed that the sustainability of the development of the region from environmental view after the implementation of the project has changed significantly before its implementation, the region with a moderate degree of sustainability before implementation of the project has achieved a good degree of sustainability at the time after the implementation of the project. The sustainability upgrade has been made with a slight slope.Therefore,it can be concluded that the construction of the artificial recharge project has been able to improve the environmental sustainability of the area.

کلیدواژه‌ها [English]

Sustainability assessment
Issue505
Artificial recharge
environment
Indicator

مراجع

Abraham M, Mohan S (2015) Effectiveness of artificial recharge structures in enhancing groundwater storage: A case study. Indian journal of Science and technology 8(20)

Asadinalivand O, Mohseni Saravi M, Zahdi Amiri Gh, Nazari Samani A (2014) Comparison of two methods of IUCN and watershed, range and forest management in assessing watershed sustainability (Case study: Tallaghan- Zeidasht). Journal of Watershed Management Recharge 6(11):73-89 (In Persian)

Asmari Consulting Engineer Company (2009) Desige report, studies project of Katuyeh- Larstan.

Ataei P, Karimghasemi S (2017) Environmental impact assessment of Lavar plain artificial recharge plans in Boushehr province. Journal Science Technology 19(4):531-544 (In Persian)

Badri SA, Eftekhari A (2004) Sustainability assessment: Concept and method. Journal of Geography research 18(2):9-34 (In Persian)

Forest, Range and Watershed Management Organization of Iran (2010) Guideline for monitoring and evaluation of natural resources and watershed management plans, No. 505 (In Persian)

Hafezparast M, Araghinejed Sh, Sharifazari S (2015) Sustainability criteria in assessment of in the area basin based on DPSIR approach. Journal of Water and Soil Conservation 22(2):61-77 (In Persian)

Hoseinzadeh SR, Khosravibergi R, Estegledi M, Shamsoldini R (2011) Environmental sustainability assessment on reginal urban use multivariable (Case study: Bandartorkeman city). Journal of Geography Landscape 6(16):31-51

Kamranmoghaddam H, Banihabib ME, Javadi S (2017) Evaluation impact of artificial recharge on aquifer balance used sustainability. Journal of Eco hydrology 4(4):1241-1253 (In Persian)

Karamouz M, Mohammadpour P (2016) Water balance based sustainability analysis of supply and demand, towards developing a hybrid index. Journal of Iran-Water Resources Research 12(4):1-11 (In Persian)

Li B, Wu Y, Zhao B (2013) Assessment on sustainability of groundwater resources in China southwestern Karst mountain area. Advanced Materials Research 726-731:3381-3384

Mesbah SH, Mohammadnia M, and Kowsar SA (2016) Long-term improvement of agricultural vegetation by floodwater spreading in the Gareh Bygane plain, Iran. In the pursuit of human security, is artificial recharge of groundwater more lucrative then selling oil? Hydrogeology Journal, DOI 10.1007/s10040-015-1354-y

Monavari M, Morovati M, Hassani A, Farshchi P, Rousta Z (2012) Study of environmental impact assessment of artificial recharge plans in Yazd province. Journal Seience and Technology 14(2):27-36 (In Persian)

Pakparvar M (2015) Evaluation of floodwater spreading for groundwater recharge in Gare Bygan plain, southern Iran. Ph.D. Thesis, Ghent University Belgium

Pires A, Mortato J, Peixoto H, Botero V, Zuluaga L, Figuetoa A (2017) Sustainability assessment of indicators for integrated water resources management. Science of the Total Environment 578:100-110

Pope J, Annandale D, Saunders AM (2004) Conceptualizing sustainability assessment. Environmental Impact Assessment Review 24:595-616

Statistical Center of Iran Website: WWW.armar. Org.ir.

Teymori A, Seydian SM, Rouhani H, Ahmadi R (2018) Ecosystem sustainable assessment use INCN(case study: Davarak basin). Journal of Geography and Environmental Sustainainble 25:81-93 (In Persian)