%0 Journal Article %T ارزیابی برهمکنش همزمان پدیده های ENSOوMJO بر رخداد دوران های تر و خشک در ایران %J تحقیقات منابع آب ایران %I انجمن علوم و مهندسی منابع آب %Z 1735-2347 %A ناظم السادات, سید محمد جعفر %A مهرآور, صدیقه %A قائد امینی, حبیب اله %D 2013 %\ 04/21/2013 %V 9 %N 1 %P 48-60 %! ارزیابی برهمکنش همزمان پدیده های ENSOوMJO بر رخداد دوران های تر و خشک در ایران %K نوسان های مادن جولیان %K نوسان های جنوبی %K لانینیا %K فاز مثبت %K النینیو %K فاز منفی %R %X انگیزه بنیادین این پژوهش آن است تا روشن سازد همزمانی و هماهنگ شدن فازهای گوناگون پدیده‌‌های نوسان‌های مادن جولیان (MJO)1 و نوسان‌های جنوبی (ENSO)2 تا چه اندازه در رویداد دوره‌های پر آب و خشک کشور سایه می‌افکند. ارزیابی‌ها نشان داد که رخداد همزمان لانینیا با فاز مثبت MJO (La-P) و نیز النینیو با فاز منفی MJO (El-N) دارای بیشترین بسامد می‌باشند. بنابراین اندازه بارش و بسامد دوران‌های خشک و تر برای دوران‌های (La-P) و (El-N) با یکدیگر سنجیده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که در ماه‌های فوریه، نوامبر و دسامبر، هنگامی که فاز مثبت پدیده MJO بارخداد لانینیا همزمان گردد، خشکی فراگیری بر کشور چیره می‌گردد. در برابر، همزمانی فاز منفیMJO  با پدیده النینیو، افزایش بارش و دوران پر آبی را در سراسر کشور به‌دنبال دارد. این نشان در ایستگاه‌هایی که در پهنه کویری کشور جای دارند چشمگیرتر است. برای نمونه، در ماه فوریه، با چیرگی پدیده النینو و فاز منفی MJO، میانگین بارش ایستگاه ایرانشهر %90 بیشتر از میانگین پایای (دراز مدت) این ایستگاه بوده است. در برابر، همزمانی رخداد پدیده لانینا و فاز مثبت MJO، کاهش 96 درصدی بارش این ایستگاه را در پی داشته است. افزون بر این، برای ایستگاه‌های پهنه‌های بیابانی مانند بیرجند، تربت حیدریه، طبس و یزد، هنگامی که فاز مثبت MJO با رخداد لانینیا هم زمان می‌شود، اندازه بارش ماه آوریل به گونه‌ای معنی‌دار کمتر از زمانی است که فاز منفیMJO  با پدیده النینیو هم‌زمان می‌گردد. در بسیاری از این ایستگاه‌ها هم‌زمان شدن پدیده النینو و فاز منفیMJO افزایش تا 105 درصدی بارش و چیرگی هم‌زمان پدیده لانینا و فاز مثبت MJO کاهش تا 51 درصدی بارش را به دنبال داشته است. %U https://www.iwrr.ir/article_16715_2c3e72a1d71cc8ab22ce6a6760418a79.pdf