TY - JOUR ID - 17521 TI - آثار و پیامد های خشکسالی اقلیمی بر تأخیر زمانی و تغییر رژیم آبدهی قنوات و چشمه ها (مطالعه موردی: دشت یزد- اردکان) JO - تحقیقات منابع آب ایران JA - IWRR LA - fa SN - 1735-2347 AU - اکرامی, محمد AU - اختصاصی, محمدرضا AU - ملکی‌نژاد, حسین AD - دانش آموخته کارشناسی ارشد/ آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد، یزد، ایران، AD - دانشیار/ دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد، یزد، ایران AD - دانشیار /دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد، یزد، ایران Y1 - 2013 PY - 2013 VL - 9 IS - 2 SP - 19 EP - 26 KW - خشکسالی اقلیمی KW - خشکسالی هیدرولوژی KW - قنات دشتی KW - قنات کوهپایه-ای KW - یزد-اردکان DO - N2 - خشکسالی یک حادثه غیر مترقبه طبیعی است که در نواحی خشک و نیمه خشک کشور اثرات بیشتری به جا می‌گذارد، اولین و مهمترین تهدید خشکسالی در منابع آبی ظاهر می‌شود. لذا تحقیق در این زمینه و بررسی و کشف ارتباط بین تأخیرخشکسالی اقلیمی و هیدرولوژی به منظور مدیریت هرچه بهتر و بیشتر منابع آب سطحی و زیرزمینی به منظور کاهش خسارات خشکسالی و یا به عبارت دیگر مدیریت ریسک خشکسالی حائز اهمیت می‌باشد. در این پژوهش ضمن بررسی دوره‌های متوالی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی با استفاده از دو شاخص خشکسالی SPI و GRI در دشت یزد-اردکان، تأخیر زمانی بین رخداد خشکسالی هواشناسی و به دنبال آن خشکسالی هیدرولوژیک نیز شناسایی شد. برای بررسی خصوصیات خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی از آمار بلند مدت بارندگی (89-1359) ایستگاه‌های باران‌سنجی و آمار آبدهی قنوات دشتی، کوهپایه‌ای، کوهستانی و چشمه‌های مهم موجود در محدوده مورد مطالعه در دهه اخیر (89-1380) استفاده شد. نتایج نشان‌دهنده افزایش شدت و تداوم خشکسالی‌های‌ اقلیمی و هیدرولوژی بویژه در دهه‌ی اخیر می‌باشد به گونه‌ای که تکرار خشکسالی اقلیمی در دهه اخیر نسبت به چهار دهه گذشته، 4 برابر شده است. همچنین نتایج حاکی از  وجود تأخیر زمانی متفاوت بین وقوع خشکسالی اقلیمی و تأثیر آن بر آبدهی قنوات دشتی، کوهپایه‌ای، کوهستانی و چشمه‌ها می‌باشد. بطوری که این تأخیر در قنوات کوهپایه‌ای مورد مطالعه، بسته به شدت خشکسالی و نوع قنات، معمولاً کمتر از 1 سال و در قنوات دشتی در حدود 2 سال می‌باشد. نتایج این تحقیق مدیریت بحران 2 ساله پس از هر دوره خشکسالی را در دشت یزد گوشزد می‌نماید. UR - https://www.iwrr.ir/article_17521.html L1 - https://www.iwrr.ir/article_17521_aea22cdc8f84f2e40a5f941a5c75282d.pdf ER -